صندوق سرمایه گذاری قابل معامله (ETF) چیست ؟

همه ما تمایل داریم که بتوانیم پولی را که جمع‌آوری می‌کنیم در بازاری سرمایه‌گذاری کنیم تا بتوانیم بازده‌ای بیش از نگهداری پول نقد به دست آوریم. هدف ایجاد بازارهای مالی نیز بر این اساس است اما شاید این سؤال ذهن ما را درگیر کند که بهترین، سریع‌ترین و امن‌ترین راه کدام است؟ یا این که کدام بازار مطلوب‌تر است؟ آیا لازم است در بازار سهام سرمایه‌گذاری کنیم؟ آیا لازم است صندوق‌ های سرمایه گذاری را نیز در نظر بگیریم؟ در نظر گرفتن همه این موارد شاید برای ما کمی گیج‌کننده باشد، ولی در این بین می‌توان گفت که شاید توجه بیشتر به صندوق‌های سرمایه‌گذاری ما را به این هدف نزدیک‌تر کند. در این مقاله سعی شده تا به زبانی ساده به این سوال که صندوق سرمایه گذاری قابل معامله در بورس یا همان etf چیست پاسخ دهیم.

همان‌طور که عنوان کردیم صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک در واقع پرتفویی از چندین دارایی مالی تشکیل می‌دهند که به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا با داشتن مجموعه‌ای از سهام، اوراق مشارکت و سایر دارایی‌های مختلف ریسک را در پرتفوی سرمایه‌گذاری خود تعدیل کنند. افراد با خرید واحد صندوق‌ های سرمایه‌گذاری مشترک در چندین دارایی سرمایه‌گذاری می‌کنند.
صندوقETF نیز سازوکاری مشابه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک دارد ولی می‌توان واحدهای آن‌ها را مانند سهام شرکت‌ها معامله کرد. برخی از این صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک و قابل معامله می‌توانند دنباله‌روی یک بازار، یک صنعت یا کالای خاص باشند. برای مثال یک صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله طلا با تحرکات قیمت طلا در بازار نوسان می‌کند. روند یک صندوق سرمایه‌گذاری اوراق با قیمت بازار اوراق موجود در آن حرکت می‌کند و یک صندوق سهامی روندی همچون بازار سهام دارد.

صندوق قابل معامله (ETF) چیست؟

حال اگر ما به دنبال فعالیت در بازار سهام البته بدون متحمل شدن ریسک زیاد، هزینه معاملات فراوان و پیچیدگی‌های مختلف آن باشیم؛ صندوق های قابل معامله در بورس ETF می‌تواند بهترین انتخاب ما باشد. این صندوق‌ها در واقع محصولی با هزینه، ریسک و پیچیدگی کمتر نسبت به خرید و فروش مستقیم سهام و دارای مزایای آن می‌توانند باشد.
اگر زمانی ما متوجه شویم که شرکتی دارای پتانسیل رشد در آینده است سهام آن شرکت را خریداری می‌کنیم. این بررسی و یافتن شرکت‌هایی با پتانسیل رشد در بین حدود ۶۰۰ شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ممکن است کمی زمان‌بر باشد و البته هیچ تضمینی هم برای رشد آتی آن‌ها وجود نخواهد داشت.

بنابراین ما همواره باید به سوالاتی از جمله «چه سهمی را بخرم؟»، «حجم خرید برای هر سهم چقدر باشد؟»، «کارمزد و هزینه آن‌ها چقدر خواهد شد؟» و «آیا با خرید تصادفی سهام ریسک زیادی را متحمل خواهم شد؟» پاسخ دهیم.

سبد صندوق های قابل معامله در بورس از سهام شرکت‌های مختلف تشکیل شده‌اند و این کار توسط افراد مجرب و متخصص تحت عنوان مدیریت سرمایه‌گذاری صندوق انجام گرفته است لذا نیازی وجود ندارد که ما دائماً پیگیر روند قیمت سهام شرکت‌های مذکور در بازار باشیم. وجود سهام مختلف از صنایع مختلف در پرتفوی سبب می‌شود در حالی که در یک صنعت روند کاهشی وجود داشته باشد و در صنعت دیگر روند افزایشی، ریسک کل سرمایه گذاری در بورس با تنوع سهام در صندوق خنثی شود. در حقیقت ما با یک معامله می‌توانیم در بخش گسترده‌ای از بازار سهام حضور داشته باشیم.

انواع صندوق های قابل معامله در بورس

صندوق قابل معامله در بورس یا ETF انواع متنوع دارد و در بازارهای مالی دنیا انواع مختلفی از آن وجود دارد. در بازار سرمایه ایران نیز برخی از این صندوق‌ها وجود دارند. انتخاب نوع ETF به روحیه و انتظار سرمایه‌گذار بستگی دارد. در ادامه چند مورد از این صندوق‌های قابل معامله در بورس را نام می‌بریم.

۱- صندوق با درآمد ثابت

صندوق درآمد ثابت قابل معامله در بورس نیز نوعی از ETF است که در آن میزان و مقدار رشد مشخص شده است. به این معنی که اگر یک واحد از این صندوق درآمد ثابت قابل معامله در بورس را بخرید، مقدار مشخصی درآمد کسب خواهید کرد و اگر بخواهید واحد خود را برای مدت‌زمانی کوتاه نگه‌دارید، بازدهی کوچک‌تر از بازدهی سالانه به دست می‌آورید. در این حالت صندوق ضامن اصل پول و سود شما است. در صندوق‌ درآمد ثابت حداقل ۷۰ درصد از دارایی‌ها اوراق مشارکت بانکی، سپرده بانکی یا سایر اوراق با درآمد ثابت مانند اوراق خزانه هستند.

۲- صندوق سهام

صندوق قابل معامله در بورس از نوع سهامی، همان‌طور که از نامش پیداست از تعدادی سهم مختلف تشکیل می‌شود. در این حالت نیز شرکت اصل پول شما را تضمین می‌کند اما اگر اصل پول تضمین شود، مدیریت صندوق ضامن زیان صندوق است نه سود آن. البته در برخی صندوق‌های سهام این گونه نیست و سرمایه‌گذار هم در سود شریک است و هم در زیان. گفتنی است که ۷۰ درصد دارایی این صندوق‌ها از سهام تشکیل می‌شود.

۳- صندوق مختلط

صندوق مختلط، مخلوطی از دو حالت قبلی است. در حقیقت حداقل ۴۰ درصد از دارایی این صندوق‌ها را سهام، حداقل ۴۰ درصد را اوراق با درآمد ثابت تشکیل می‌دهند. ۲۰ درصد باقی‌مانده را از بین سهام یا اوراق انتخاب می‌کنند.

۴- صندوق بازار خارجی

به غیر از صندوق ETF بازار داخلی، در کشورهای دیگر صندوق بازار خارجی هم وجود دارد. به به عنوان مثال اگر بخواهید در بازار هلند سرمایه‌گذاری کنید. اما چیزی از وضعیت بازار هلند ندانید به جای استخدام مترجم یا ثبت‌نام در کلاس زبان هلندی، می‌توانید از ETF بازار خارجی استفاده کنید.

۵- صندوق ارز

بیشتر دارایی صندوق قابل معامله در بورس از نوع ‌ ارز را ارز تشکیل می‌دهد. استفاده این نوع صندوق بیشتر در بازار فارکس مرسوم است.

۶- صندوق صنعتی

ETFهای صنعتی، نوعی از صندوق‌ها هستند که همه سهم‌های آن از یک صنعت خاص انتخاب می‌شوند مانند ETF صنعت فلزات.

۷- صندوق کالایی

صندوق ETF کالایی به جای سهام و اوراق از کالا تشکیل می‌شوند. مثلا صندوق های طلا، صندوق فلزات گران‌بها، صندوق فلزات غیرگران‌بها و … .

تفاوت ETF با سایر صندوق‌ها در چیست؟

مهمترین تفاوت صندوق ای تی اف با صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک به شرح زیر است.

1. سادگی و سهولت در سرمایه‌گذاری
2. محاسبه لحظه‌‌ای ارزش خالص دارایی‌های صندوق
3. ارزان‌تر بودن نسبت به سایر صندوق‌ها
4. عدم پرداخت مالیات در خرید و فروش‌ها
5. دوره فعالیت این صندوق‌ها نامحدود است و حداقل و حداکثری برای سرمای‌گذاری وجود ندارد.
6. بازخرید واحدها در کوتاه مدت و بدون پرداخت جریمه امکان‌پذیر است.

مزایا و معایب صندوق‌ قابل معامله

از آنجایی که صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس ETF ها شاخص را دنبال می‌کنند هزینه کمتری دارند که این هزینه‌ها شامل هزینه عملیاتی و هزینه مدیریت صندوق می‌شوند. مزایای صندوق های etf دسترسی به سهام مختلف در صنایع مختلف، کمتر بودن نسبت هزینه و کارمزد کارگزاری و مدیریت ریسک از طریق متنوع‌ سازی است. از معایب صندوق های etf می‌توان به دو مورد اشاره کرد. اول این که ETF های با مدیریت فعال هزینه بالاتری دارند و دوم این که گاهی ممکن است عدم نقدشوندگی مانع انجام معاملات شود.

شرایط و نحوه خرید صندوق‌های قابل معامله در بورس

• دریافت کد بورسی از یک کارگزاری اولین گام است.
• مرحله بعد شناسایی صندوق ETF مناسب با تحقیق و بررسی و دریافت مشاوره است.
• سومین گام، ثبت سفارش در سامانه معاملات آنلاین و خرید واحد صندوق مورد نظر است
• در نهایت هر زمان صلاح دانستید به همان روش که واحد را خریدید، بخش یا کل آن را بفروشید.

جمع بندی

با توجه به مطالب بیان شده در خصوص صندوق‌ قابل معامله در بورس می‌توان با بررسی بازده و ترکیب دارایی صندوق‌های‌ موجود در بازار بورس و اوراق بهادار به معامله آن‌ها پرداخت. مجموعه کارگزاری آگاه در کنار ارائه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلف، صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله هستی بخش آگاه را که از نوع صندوق های سرمایه گذاری در سهام است و اکثر وجوه خود را صرف خرید سهام و حق‌تقدم سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس می‌کند، برای سرمایه‌گذارانی که تمایل به سرمایه‌گذاری در این نوع صندوق‌ها دارند، ارائه کرده است. نماد این صندوق در بورس «آگاس» بوده و برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این صندوق می‌توانید به وب‌سایت آن به نشانی www.hbagahfund.com مراجعه فرمایید.