سبدگردانی اختصاصی

تعریف سبدگردانی اختصاصی

مزایای سبدگردانی

محدودیت‌های سبدگردانی

تفاوت سبدگردانی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری

کارمزد سبدگردانی

کارمزد سبدگردانی آگاه از دو بخش تشکیل می‌شود:

۱٫ ثابت: ۱% درصد از میانگین ارزش سبد خواهد بود که در طول مدت قرارداد به صورت روزانه محاسبه و توسط شرکت سبدگردان در انتهای قرارداد دریافت خواهد شد.

۲٫ مبتنی بر عملکرد: این کارمزد به صورتی تدوین شده که منافع شرکت سبدگردان و سرمایه‌گذار در یک راستا تعریف می‌شود. بدین صورت که تا سقف نرخ سود بدون ریسک کارمزدی دریافت نمی‌شود و بیش از آن مقدار، کارمزد مبتنی بر عملکرد ۲۰% است.

معرفی سبدگردانی آگاه

مراحل سرمایه‌گذاری در سبدگردانی آگاه

مسئولیت‌ها و قوانین

عملکرد سبدهای اختصاصی شرکت سبدگردانی آگاه

قوانین و مقررات حوزه فعالیت سبدگردان

• قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران
• قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید به منظور تسهیل اجرای سیاست های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی
• دستورالعمل تأسیس وفعالیت سبدگردان

امین سبدگردان:

شخصی حقوقی است که رکن نظارتی سبدگردانی اختصاصی شمرده می‌شود و در صورت تأیید رسمی سازمان بورس وظیفه نظارت بر عملکرد شرکت سبدگردان را دارد. طبق ماده ۱۰ قرارداد بین شرکت سبدگردان و امین، این نهاد وظایفی را بر عهده دارد. امین موظف است بر اجرای تعهدات زیر توسط سبدگردان نظارت کند :

۱- مفاد قراردادهای سبدگردانی که سبدگردان با مشتریان خود منعقدکرده است (خواه سمت امین را در مورد آن ها پذیرفته یا نپذیرفته باشد).

۲- دستورالعمل تأسیس و فعالیت سبدگردانی

۳- مقرراتی که سازمان، نظارت بر رعایت آنها را از جمله وظایف امین طرف قرارداد با سبدگردان ها محسوب کند.

همچنین درصورتی که تخلفات سبدگردان از مقررات موضوع این ماده، موجب ورود خسارت به مشتری سبدگردان شود و سبدگردان خسارت وارده را آن طور که به نظر امین عادلانه است، جبران نکند، امین موظف است تخلف سبدگردان را به مشتری یا مشتریان مربوطه اطلاع دهد.

وظیفه امین در نظارت بر سبدگردان، در تصویر زیر به صورت کامل شرح داده شده است.

چگونگی محاسبه‌ی بازدهی سبد اختصاصی و بازدهی سبدگردان

۱ – مقدمه :

به منظور ارائه‌ی روشی که بتوان از طریق آن بازدهی سبدهای اختصاصی و همچنین عملکرد سبدگردان را ارزیابی نمود، از دو فرمول شناخته‌شده جهانی تحت عناوین (الف) نرخ بازدهی پول وزنی( MWRR) و (ب) نرخ بازدهی زمان وزنی(TWRR)، استفاده می‌شود که در این پیوست چگونگی محاسبه‌ی این دو روش تشریح می‌شود. نرخ بازدهی پول وزنی(MWRR) برای هر سبد اختصاصی محاسبه می‌شود و به‌گونه‌ای طراحی شده تا بیانگر بازدهی هر سبد اختصاصی تحت مدیریت سبدگردان باشد. نرخ بازدهی زمان وزنی(TWRR) بیانگر بازدهی کل تمامی دارایی‌های تحت مدیریت سبدگردان است و نشان می‌دهد که سبدگردان به طور متوسط تا چه حد در مدیریت سبدهای اختصاصی تحت مدیریت خود، موفق به کسب بازدهی برای سرمایه‌گذاران شده‌است. به عبارت دیگر سرمایه‌گذاران با توجه به بازدهی سبدگردان، می‌توانند عملکرد سبدگردان را ارزیابی نموده و در مورد سپردن مدیریت دارایی خود به سبدگردان تصمیم‌گیری کنند. سبدگردان، بازدهی سبد اختصاصی را به صاحب سبد(سرمایه‌گذار) مربوطه گزارش می‌کند و همچنین موظف است بازدهی سبدگردان را جهت اطلاع عموم در تارنمای خود منتشر کند.

۲ – روش محاسبه بازدهی سبد اختصاصی

برای محاسبه بازدهی هر سبد اختصاصی از رابطۀ زیر استفاده می‌شود:

که در آن:

MWRR_it = بازدهی سبد اختصاصی iام در دوره t،

E_it = ارزش سبد اختصاصی iام در پایان دوره t،

B_it = ارزش سبد اختصاصی iام در ابتدای دوره t،

C_ij = جریان نقدی jام سبد اختصاصی iام در دوره t (افزایش سرمایه سرمایه‌گذار طی دوره به عنوان جریان نقدی ورودی و برداشت وی از سبد اختصاصی به‌عنوان جریان نقدی خروجی تلقی می‌شود. جریان نقدی ورودی با علامت مثبت و جریان خروجی با علامت منفی خواهدبود)،

t_ij = زمان باقیمانده (به روز) از تاریخ وقوع جریان jام سبد اختصاصی iام تا پایان دوره t،

T_it = طول کل دورۀ زمانی مورد نظر t (به روز)

۳ – روش محاسبۀ بازدهی سبدگردان

ابتدا کل دورۀ مورد نظر براساس تاریخ وقوع جریان‌های نقدی (افزایش سرمایه یا برداشت سرمایه‌گذار) و تاریخ انعقاد قرارداد جدید سبدگردانی یا تاریخ خاتمه یک قرارداد سبدگردانی به زیر دوره‌های متعدد تقسیم می‌شود. بنابراین اگر جریان ورودی و خروجی در n تاریخ مختلف در طول دوره موردنظر، به وقوع بپیوندند، در نتیجه کل دوره به ۱ + n زیر دوره تقسیم می‌شود که در آن زیر دوره اول از ابتدای دوره مورد نظر شروع شده و تا تاریخ وقوع اولین جریان نقدی ادامه می‌یابد و زیر دورۀ دوم از تاریخ وقوع جریان نقدی اول شروع شده و تا تاریخ جریان نقدی دوم ادامه می‌یابد و به همین ترتیب جریان نقدی دو دوره آخر از تاریخ وقوع آخرین جریان نقدی شروع شده و تا پایان دوره مورد نظر ادامه می‌یابد. برای مثال به نمودار زیر توجه شود:

پس از تقسیم کل دوره به زیر دوره‌های موردنظر، بازدهی هر زیر دوره nام به شرح زیر محاسبه می‌شود:

که در آن:

E_in = ارزش کل دارایی‌های تحت مدیریت سبدگردان iام (ارزش کل سبدهای اختصاصی سبدگردان) در انتهای زیر دوره nام (بدون در نظر گرفتن جریانات نقدی ورودی یا خروجی در انتهای دوره)

B_in = ارزش کل دارایی‌های تحت مدیریت سبدگردان iام (ارزش کل سبدهای اختصاصی سبدگردان) در ابتدای زیر دوره nام (با در نظر گرفتن جریانات نقدی ورودی یا خروجی در ابتدای زیر دوره )

پس از محاسبۀ بازدهی هر زیر دوره، بازدهی سبدگردان برای کل دوره موردنظر از رابطه زیر محاسبه می‌شود:

که در آن:

TWRR_it = بازدهی سبد گردان iام در دورۀ t،

r_in = بازدهی زیر دوره nام دارایی‌های تحت مدیریت سبدگردان iام،

۴ – سالانه کردن نرخ‌های بازدهی :

برای سالانه کردن هریک از بازدهی‌های محاسبه‌شده از فرمول زیر استفاده می‌شود:

که در آن:

R_t = بازدهی محاسبه‌ شده (TWRR یا MWRR) که قصد سالانه کردن آن وجود دارد در دوره t،

R_A = بازدهی سالانه شده،

T = طول دوره t به روز،

۵- چگونگی محاسبه ارزش دارایی‌های سبداختصاصی :

در محاسبه نرخ بازدهی سبداختصاصی و نرخ بازدهی سبدگردان به شرح این پیوست، لازم است ارزش سبد یا سبدهای اختصاصی در ابتدا و انتهای هر دوره مورد نظر محاسبه گردد. ارزش سبد یا سبدهای اختصاصی باید مطابق دستورالعمل نحوه تعیین قیمت خرید و فروش اوراق بهادار در صندوق‌های سرمایه‌گذاری، محاسبه گردد و در اجرای این دستورالعمل نکات زیر در نظر گرفته‌شوند:

۵ – ۱ – ارزش اوراق بهادار سبداختصاصی براساس قیمت فروش اوراق بهادار موضوع دستورالعمل «نحوه تعیین قیمت خرید و فروش اوراق بهادار صندوق‌های سرمایه‌گذاری» محاسبه شود.

۵ – ۲ – سبدگردان نباید قیمت اوراق بهادار سبداختصاصی را براساس آنچه در دستورالعمل یادشده پیش‌بینی شده است، تعدیل نماید.

۵ – ۳ – در صورتی‌که بخشی از آورده مشتری را ورقه بهاداری تشکیل دهد که در زمان عقد قرارداد، نماد معاملاتی آن‌ بسته باشد، ارزش آن‌ ورقه بهادار در محاسبات این پیوست صفر در نظر گرفته می‌شود. هر زمان نماد معاملاتی ورقه بهادار یادشده بازگشایی شود، ارزش آن براساس قیمت پایانی روز بازگشایی نماد محاسبه شده و به عنوان آورده جدید سرمایه‌گذار در همان روز بازگشایی در نظر گرفته می‌شود.

منابع و تارنماهای معتبر

اطلاعات با ۴ ویژگی «معتبر، جامع، به‌روز و مرتبط» نقش بسیار مهمی در موفقیت در بازار سرمایه دارد. شرکت سبدگردان آگاه از منابع مختلفی اطلاعات خود را کسب نموده و پس از بررسی، مبنای کار خود قرار می‌دهد. مهمترین این منابع عبارتند از:

• شبکه کدال: مرجع انتشار گزارشات مالی شرکت های حاضر در بازار سرمایه  www.codal.ir

• بورس اوراق بهادار: مرجع آمار معاملات سهام و آتی‌  www.irbourse.ir  
• سازمان بورس: مرجع قوانین، مقررات، آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های بازار سرمایه  www.seo.ir
• بورس کالای ایران: مرجع آمار معاملات کالاها و آتی‌های مبتنی بر کالا  www.ime.co.ir
• فرابورس ایران: مرجع آمار معاملات سهام در بازار فرابورس  www.irfarabourse.ir  
• پایگاه اطلاع‌رسانی بازار سرمایه ایران  www.sena.ir  
• گمرک جمهوری اسلامی ایران  www.irica.gov.ir  
• مرکز آمار ایران  www.amar.org.ir  
• بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران  www.cbi.ir  
• سایت شرکت‌های پذیرفته شده در بورس  
• سایت‌های بورس‌های جهانی
• سایت‌های معتبر اطلاع‌رسانی مانند www.bloomberg.com

موارد قابل سرمایه گذاری

طی ابلاغیه شماره ۱۲۰۲۰۰۳۸ سازمان بورس و اوراق بهادار، شرکت سبدگردان آگاه انواع اوراق بهادار یا دارایی‌های سرمایه‌ای را که برای مشتری به صرفه بوده و مطابق با اهداف، اصول و محدودیت‌های مربوط به هر مشتری باشد، در سبدهای اختصاصی تحت مدیریت قرار خواهد داد؛ مشروط به اینکه موارد مذکور در قرارداد سبدگردانی یا پیوست‌های آن به تفکیک به شرح ذیل قید شده باشد:

۱- اوراق بهادار قابل معامله در بورس اوراق بهادار تهران به استثنای اوراق مشتقه، به شرط ذکر بازارهای موردنظر

۲- اوراق بهادار قابل معامله در فرابورس ایران به استثنای اوراق مشتقه، به شرط ذکر بازارهای موردنظر

۳- واحد‌های سرمایه‌گذاری انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری دارای مجوز از بورس

۴- قراردادهای آتی قابل معامله در بورس اوراق بهادار تهران

۵- قراردادهای آتی قابل معامله در فرابورس ایران

۶- اختیار معامله قابل معامله در بورس اوراق بهادار تهران

۷- اختیار معامله قابل معامله در فرابورس ایران

۸- اوراق بهادار ناشران ایرانی (اعم از دولتی و غیردولتی) که در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران پذیرفته نشده‌اند

۹- انواع حساب‌های سپرده سرمایه‌گذاری در بانک‌های ایرانی به شرط ذکر ارزی یا ریالی بودن آن

۱۰- حساب‌های سپرده سرمایه‌گذاری در بانک‌های ایرانی مبتنی بر قیمت کالا (نظیر حساب سپرده سرمایه‌گذاری مبتنی بر قیمت طلا)

کنترل تضاد منافع

شرکت سبدگردان آگاه در رعایت ماده ۱۴ دستورالعمل تاسیس و فعالیت شرکت‌های سبدگردان، درصورت بروز تضاد منافع میان سبدگردان و مشتری، اولویت را به منافع مشتری می‌دهد. دستورالعمل بایگانی و گردش اطلاعات مشتریان، به تدوین محدودیت‌های لازم جهت حفظ محرمانگی اطلاعات مشتریان و محدویت دسترسی به اطلاعات غیرضروری برای کارکنان غیر مرتبط با سبد می‌پردازد. همچنین درصورتی که سبدگردان یا کارکنان وی در خرید و فروش سهمی ذینفع باشند، مطابق ماده ۲۷ دستورالعمل سبدگردانی گزارش آن را افشا می‏‌نمایند. شایان ذکر است با توجه به اینکه عمده درآمدهای شرکت سبدگردان سرآمد بازار از محل شناسایی کارمزد مبتنی بر عملکرد سبدگردان حاصل می‌گردد، قراردادهای سبدگردانی این شرکت به گونه‌ای منعقد می‌گردند که منافع شرکت و سرمایه‌گذار در یک راستا قرار گیرند. لذا کلیه عملیات شرکت در راستای افزایش بازدهی سرمایه‌گذاران بوده و شرکت سبدگردان آگاه تمامی تلاش خود را برای تعریف و تحقق منافع مشترک به‌کار می‌گیرد. همچنین لازم به ذکر است که معاملات اوراق بهادار سبدها و صندوق‌های تحت مدیریت از طریق کارگزاری آگاه انجام می‌شود که از جمله شرکت های هم‌گروه و زیرمجموعه هلدینگ گروه آگاه است و با شرکت کارگزاری، عضو مشترک هیات مدیره دارد. کلیه الزامات دستورالعمل سبدگردانی در مورد کنترل تضاد منافع در معاملات با کارگزاری آگاه در مجموعه شرکت سبدگردان رعایت می‌شود و کنترل سطوح دسترسی کارکنان هر دو شرکت به اطلاعات بطور کامل انجام شده است.