ریسک یکی از بخش‌های جدایی‌ناپذیر سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی است و مدیریت ریسک هم کلید موفقیت در این سرمایه‌گذاری است. این که روحیه ریسک‌پذیری بالا داریم یا نه پرسشی است که باید قبل از ورود به بازارهای مالی از خود بپرسیم و اگر جواب منفی بود، سعی کنیم در هر بازاری که وارد می‌شویم به دنبال روش‌های کم ریسک سرمایه‌گذاری در آن بگردیم. در بازار بورس بر خلاف بعضی از بازارها که ذاتا پرریسک هستند (مانند بازار فارکس)، روش‌هایی برای سرمایه‌گذاری کم‌ریسک وجود دارد. در این مقاله قصد داریم کم ریسک ترین روش سرمایه گذاری در بورس را به شما معرفی کنیم تا با خیالی آسوده به کسب سود از این بازار بپردازید.
فهرست مطالب
منظور از سرمایه گذاری کم ریسک چیست؟
قبل از شناسایی کم ریسک ترین روش سرمایه گذاری در بورس لازم است کمی بیشتر با مفهوم ریسک آشنا شویم. بسیاری از سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز هستند. با نگاهی به آمار بالای سرمایه‌گذاری در بازار مسکن می‌توان این ریسک‌گریزی را در ایرانیان نیز مشاهده کرد؛ زیرا بازار مسکن از کم ریسک‌ترین بازارها به حساب می‌آید و مردم با سرمایه‌گذاری در آن، هم تقاضای مصرفی و هم تقاضای سرمایه‌گذاری خود را برآورده می‌کنند. با وجود این که می‌دانیم هر چه ریسک بالاتر باشد بازدهی نیز بالاتر است اما عده بسیاری ریسک کم و خیال آسوده را ترجیح می‌دهند و دلیل آن را ترس از دست رفتن سرمایه می‌دانند. می‌توان گفت: «ریسک، امکان شکست در سرمایه‌گذاری است».
گفتنی است که روش های سرمایه‌گذاری بدون ریسک نیز وجود دارند. مانند سپرده‌گذاری در بانک؛ اما بهتر است بدانیم که این روش‌ها بیشتر پس‌انداز محسوب می‌شوند تا سرمایه‌گذاری. علاوه بر این با گذاشتن پول در بانک و دریافت سود ناچیز، ارزش پول با گذشت زمان و بر اثر تورم از بین می‌رود.
حتی افراد ریسک‌پذیر هم به دنبال سرمایه‌گذاری سودمند با حداقل ریسک هستند. به همین منظور در بازارهای مالی خصوصا بازار بورس، روش‌هایی برای تمامی افراد وجود دارد تا بتوانند از سود این بازار نسبت به روش های مرسوم دیگر بهره ببرند و به عبارتی سود راحت‌تر و بیشتر به دست آورند.
کم ریسک ترین روش سرمایه گذاری در بازار بورس چیست؟
با وجودی که ریسک بخش جدا نشدنی بازار بورس است اما همان‌طور که گفتیم این بازار با استفاده از روش‌هایی، شرایطی را ایجاد کرده است تا افراد ریسک کمتری را تجربه کنند. خرید اوراق قرضه، سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه گذاری و … از جمله روش‌های کم‌ریسک سرمایه‌گذاری در بورس هستند که در ادامه به شرح و توضیح آنها می‌پردازیم.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری
ورود غیر مستقیم به بازار سرمایه از طریق سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها قطعا ریسک کمتری نسبت به ورود مستقیم به این بازار دارد؛ زیرا این صندوق‌ها توسط گروهی از کارشناسان حرفه‌ای بازار سرمایه مدیریت می‌شوند که استراتژی‌های معاملاتی کاراتری نسبت به سرمایه‌گذاران عادی خواهند داشت.
البته خود این صندوق‌ها نیز دارای میزان ریسک متفاوت هستند. به عنوان مثال صندوق سهامی به این علت که بخش عمده آن متشکل از سهام است نسبت به صندوق درآمد ثابت که بخش عمده آن اوراق مشارکت است، ریسک بیشتری دارد. به تعبیری صندوق سهامی، پر ریسک (high risk) و صندوق درآمد ثابت، کم ریسک (low risk) است. در این میان صندوق مختلط که ترکیبی از سهام و اوراق مشارکت است، ریسک متوسطی دارد یا به عبارتی (medium risk) است. نکته دیگر این که هر کدام از این صندوق‌ها به دو صورت در بازار بورس ارائه می‌شوند یا به صورت صندوق‌های مبتنی بر صدور و ابطال یا صندوق های قابل معامله در بورس (ETF). انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری بازار سرمایه به شرح زیر است:
۱/ صندوق سرمایه‌گذاری در سهام (سهامی)
در این نوع صندوق، حداقل ۷۰ درصد از مبالغ در سهام سرمایه‌گذاری می‌شوند و مدیران صندوق بخش عمده دارایی صندوق را به خرید و فروش در بورس و فرابورس اختصاص می‌دهند. به همین دلیل این صندوق برای افرادی که ریسک‌پذیرتر هستند مناسب است. البته با توجه به این که صندوق سهامی ریسک بالاتری نسبت به صندوق‌های دیگر دارد اما به همان نسبت سود بیشتری را نصیب دارندگان خود می‌کند.
۲/ صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت
صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت کم ریسک ترین روش سرمایه گذاری در بازار بورس محسوب می‌شوند. در این نوع صندوق، حداقل ۷۵ درصد از مبالغ در اوراق مشارکت، اوراق اجاره، اوراق بهادار رهنی و گواهی‌های سپرده منتشرشده توسط بانک‌ها و مؤسسات مالی سرمایه‌گذاری می‌شوند و مدیران صندوق اجازه دارند تنها ۲۵ درصد از دارایی صندوق را به خرید و فروش در بورس و فرابورس اختصاص دهند. همچنین مدیران صندوق اجازه ندارند بیشتر از ۵ درصد از کل ارزش دارایی صندوق را در یک سهم سرمایه‌گذاری کنند. همان‌طور که مشخص است این نوع صندوق، نرخ ریسک و به تبع آن سود پایین‌تری نسبت به سایر صندوق‌ها دارد.
درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها به دو صورت پرداخت می‌شود؛ یا به حساب سرمایه‌گذار واریز می‌شود یا سرمایه‌گذار با افزایش ارزش واحدهای صندوق در زمان فروش واحد، سود خود را دریافت می‌کند. روش دریافت سود در صندوق های درآمد ثابت، بسته به شرایط و قوانین صندوقی است که انتخاب می‌کنید.
در این راستا صندوق یاقوت آگاه تحت مدیریت شرکت سبدگردان آگاه از نوع صندوق‌های قابل معامله با درآمد ثابت است و جزو کم ریسک‌ترین روش سرمایه گذاری در بازار بورس به حساب می‌آید. در واقع می‌توان انتظار سود تضمین شده و اندکی بیش از سود بانکی را از این نوع صندوق‌ها داشت؛ بنابراین صندوق یاقوت آگاه می‌تواند جایگزین خوبی برای سپرده‌گذاری بانکی باشند.
۳/ صندوق سرمایه‌گذاری مختلط
در این نوع صندوق، بین ۴۰ تا ۶۰ درصد از مبالغ در اوراق با درآمد ثابت مانند اوراق مشارکت یا سپرده بانکی و.. سرمایه‌گذای می‌شوند و ۴۰ تا ۶۰ درصد مابقی در سهام. از نظر ریسک و سوددهی نیز صندوق مختلط حد وسط صندوق‌های در سهام و درآمد ثابت است. یعنی ریسکی متوسط و سودی متوقع را برای صاحبش به ارمغان می‌آورد. لازم به ذکر است که صندوق های مختلط سود تضمین شده ندارند اما مانند دو نوع صندوقی که در بالا به آنها اشاره کردیم، ضامن نقدشوندگی دارند.
۴/ سبدگردانی اختصاصی
سبدگردانی اختصاصی را نیز می‌توان به عنوان یکی دیگر از کم ریسک ترین روش های سرمایه گذاری در بازار بورس مطرح کرد. با سپردن پرتفوی یا همان سبد دارایی خود به افراد آگاه و با تجربه در بازار سرمایه، به نوعی از میزان ریسک خود کم می‌کنید. این افراد توانایی بالایی در تحلیل بازار و سهام دارند و می‌توانند طرز رفتار سهم‌ها در این بازار را شناسایی کنند. به همین دلیل می‌توانید انتخاب کنید که سبد سرمایه‌گذاری شما متشکل از چه نوع سهامی باشد، سهام پر ریسک یا کم ریسک. در واقع شرکت‌های سبدگردان قبل از آغاز به سرمایه‌گذاری، طی جلساتی اهداف و میزان ریسک‌پذیری شما را بررسی می‌کنند و بر اساس اطلاعات به دست آمده، سبد سرمایه‌گذاری شما را تشکیل می‌دهند.
گفتنی است که تمامی صندوق‌هایی که تحت عنوان سرمایه گذاری کم ریسک نام بردیم، تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می‌کنند؛ بنابراین از شفافیت اطلاعاتی بالایی برخوردار هستند. تمامی اطلاعات مربوط به این صندوق‌ها در سایت آنها وجود دارد و تغییرات آن به روزرسانی می‌شود.
۵/ خرید اوراق مشارکت
اوراق مشارکت نیز به عنوان کم ریسک ترین روش سرمایه گذاری در بازار بورس شناخته می‌شوند. اوراق مشارکت همان اوراق بهادار با نام و بی‌نام هستند که با قیمت و مدت معین و برای تأمین بخشی از منابع مالی مورد نیاز طرح‌های دولتی، تحت نظارت بانک مرکزی منتشر می‌شوند. درضمن بازپرداخت اوراق مشارکت نیز توسط دولت یا بانک‌ها تضمین می‌شود. در واقع در پروسه انتشار این اوراق، طبق قانون یا مجوز بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران برگه‌هایی با قیمت اسمی معین و برای زمان مشخص از طریق عرضه عمومی منتشر می‌شود و در اختیار خریداران قرار می‌گیرد.
گفتنی است که این اوراق سود ثابت و تضمین‌شده دارند و دقیقا به همین خاطر است که جزو دسته کم ریسک‌ها قرار می‌گیرند. نحوه پرداخت سود این اوراق به صورت علی‌الحساب است. در واقع ناشر اوراق سود قطعی پروژه را در زمان سررسید و در پایان پروژه محاسبه می‌کند و سود علی الحساب را از آن کم و باقی‌مانده را به دارندگان اوراق پرداخت می‌کند. از آن جهت که سود این اوراق تضمین شده است، در موارد نادر چنانچه بازدهی بیشتر از آن چه برآورد شده محقق نشود، مابه التفاوت را به سرمایه‌گذار پرداخت می‌کنند.
بیشتر بخوانید: اوراق اختیار فروش تبعی چیست؟
۶/ اوراق مشارکت بورسی
منظور از اوراق مشارکت بورسی، اوراقى است که قابلیت معامله در بازار بورس و فرابورس را دارند و خرید این اوراق، جزو کم ریسک ترین روش های سرمایه گذاری در بازار بورس است. در مقابل اوراق مشارکت بورسی، اوراق غیر بورسی قرار می‌گیرند که صرفا با تایید بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران منتشر می‌شوند و قابل معامله در شعب بانک‌های عامل هستند. انواع اوراق مشارکت بورسی به شرح زیر است:
به کسر: اوراق مشارکت بورسی به کسر، به اوراقی گفته می‌شود که با نرخی کمتر از قیمت اسمی فروخته شود. در این جا سود سرمایه‌گذار برابر با مابه‌التفاوت قیمت خریداری شده با قیمت اسمی اوراق در سررسید آن است. این نوع اوراق در حقیقت یک سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت به حساب می‌آیند.
۱- قابل تعویض با سهام:
اوراق قابل تعویض با سهام، اوراقی هستند که منتشرکننده آنها شرکت‌های سهامی عام هستند و در موعد سررسید نهایی به سهام سایر شرکت‌های پذیرفته شده در سازمان بورس و اوراق بهادار قابل تعویض خواهند بود.
۲- قابل تبدیل به سهام:
اوراق قابل تبدیل به سهام نیز اوراقی هستند که منتشرکننده آنها شرکت‌های سهامی عام هستند و در موعد سررسید نهایی یا در زمان تحقق افزایش سرمایه به سهام شرکت‌های مورد نظر، قابل تبدیل خواهند بود.
۷/ اوراق قرضه
اوارق قرضه را نیز می‌توان به عنوانیکی دیگر از کم ریسک ترین روش های سرمایه گذاری در بازار بورس عنوان کرد. این اوراق یکی از انواع اوراق بهادار به حساب می‌آید و همانند اوراق مشارکت، شرکت منتشر کننده این اوراق مبالغ مشخصی را به عنوان بهره سالانه در زمان‌های خاص و اصل مبلغ را در زمان سررسید به دارندگان آن پرداخت می‌کند.
۸/ اوراق خزانه اسلامی
اسناد خزانه اسلامی یا اخزا به اوراق بدهی گفته می‌شود که دولت به ازای بدهی خود به پیمان‌کاران، منتشر می‌کند. این اوراق دارای سررسید هستند و دولت متعهد می‌شود در تاریخ سررسید مبلغ اسمی (معادل ۱۰۰ هزار تومان به ازای هر ورق) به دارندگان آن بپردازد.
شایان ذکر است که پرداخت سود و اصل اسناد خزانه در اولویت کاری دولت قرار دارد. یعنی دولت همیشه پیش از صرف هزینه‌های دیگر، موظف است نسبت به تسویه اسناد خزانه اقدام کند. بنابراین این اوراق نیز از کم ریسک ترین روش های سرمایه گذاری در بازار بورس به حساب می‌آیند.
کلام آخر
در این مطلب گفتیم که برای سرمایه‌گذاری پرسود در بورس ناگزیر باید درصدی از ریسک را بپذیریم و افراد از لحاظ میزان ریسک‌پذیری، مراتب متعدد و مختلفی دارند که شناخت این مراتب احتیاج به خودشناسی دارد. پس از شناخت و هدف‌گذاری، بهتر است افراد ریسک‌گریز، بهترین و کم ریسک ترین سرمایه گذاری در بازار بورس را انتخاب کنند که در این مقاله به تعدادی از آنها اشاره کردیم. صندوق سرمایه‌گذاری درآمد ثابت، سبدگردانی اختصاصی، اوراق مشارکت و اوراق قرضه از جمله روش هایی هستند که می‌توانند ریسک کمی برای سرمایه‌گذاری ما باشند.
نظری ثبت نشده است