نحوه محاسبه NAV چگونه است؟

برای سرمایه گذاری در بازار سرمایه، عوامل و متغیرهای مختلفی وجود دارد که سبب می‌شود سرمایه گذاران دارایی‌های مختلف را انتخاب کنند. یکی از متغیرهایی که برای سرمایه گذاری در بورس باید در نظر گرفته شود، ارزش خالص دارایی ها یا NAV است. در نظر گرفتن NAV اعلام شده و محاسبه آن یکی از مراحلی است که قبل از سرمایه گذاری در دارایی های مالی به خصوص صندوق های سرمایه گذاری باید مورد توجه قرار گیرد؛ در ادامه به بررسی بررسی و محاسبه NAV خواهیم پرداخت.

خالص ارزش دارایی‌ها (NAV)

ارزش خالص دارایی یا Net Asset Value که به اختصار به آن NAV نیز می‌گویند، کل خالص ارزش دارایی های یک شرکت را نشان می‌دهد. ارزش خالص دارایی معیاری است برای ارزیابی و برآورد ارزش ذاتی دارایی های یک شرکت که در بازار بورس اوراق بهادار از آن استفاده می‌شود. برای برآورد ارزش ذاتی صندوق های سرمایه گذاری نیز از ارزش خالص دارایی استفاده می‌شود و می‌توان صندوق های سرمایه گذاری مختلف را از این منظر با یکدیگر مقایسه نمود.

در ادامه به نحوه محاسبه nav و توضیح این مفهوم در هر دو بخش صندوق های سرمایه گذاری و شرکت‌های سرمایه گذاری می‌پردازیم.

 محاسبه NAV

ارزش خالص دارایی برابر با مجموع کل دارایی ها منهای کل بدهی‌ها است. معادله مورد استفاده برای محاسبه ارزش خالص دارایی را در زیر می‌توانید مشاهده کنید:

کل بدهی‌ها – کل دارایی‌ها = NAV

برای محاسبه ارزش خالص دارایی به ازای هر سهم باید NAV محاسبه شده از معادله بالا را بر کل سهام شرکت و یا واحدهای صندوق سرمایه گذاری تقسیم کرد تا به ارزش خالص دارایی به ازای هر سهم یا Net Asset Value Per Share رسید.

ارزش خالص دارایی های صندوق های سرمایه گذاری

واحدهای صندوق سرمایه‌ ‎گذاری کوچکترین جز صندوق‌ ها را تشکیل می‌دهند و این واحدها همانند سهام شرکت ها قابل معامله بوده و مشارکت افراد در دارایی های صندوق را نشان می‌دهند.

همان‌طور که در مقاله راهنمای سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری توضیح داده‌ایم، این صندوق ها براساس ترکیب داراییشان، به انواع مختلفی تقسیم‌بندی می‌شوند. در این میان، سه صندوق سرمایه گذاری در سهام، با درآمد ثابت و مختلط شناخته‌شده‌تر هستند. همچنین براساس نحوه خریدوفروش واحدهای صندوق های سرمایه گذاری، دو نوع صندوق قابل معامله در بورس (صندوق های ETF) و صندوق مبتنی بر صدور و ابطال وجود دارد. صندوق های قابل معامله در بورس را می‌توان همانند سایر سهام، از طریق سامانه‌های معاملاتی کارگزاری‌ها خریداری کرد. در مقابل برای خرید واحدهای صندوق مبتنی بر صدور و ابطال، باید از روشی که مدیر صندوق مشخص کرده است که می‌تواند حضوری و یا آنلاین باشد، اقدام نمود.

قیمت واحدها در صندوق های سرمایه گذاری، همان ارزش خالص دارایی یا NAV است که در انتهای هر روز کاری و براساس قیمت پایانی دارایی های صندوق توسط مدیر صندوق اعلام می‌شود.

NAV صندوق های سرمایه گذاری به صورت زیر محاسبه می‌شود:

• دارایی های صندوق شامل دارایی های موجود در صندوق می‌شود که براساس ارزش دارایی های آن تغییر می‌کند.
• بدهی های صندوق نیز بدهی به ارکان صندوق و بدهی به کارگزاری‌ها برای خرید سهام می‌شود.

NAV صدور چیست؟

همان‌طور که در مطالب قبل گفتیم، به خرید واحد صندوق اصطلاحا صدور گفته شده و به مبلغی نیز که افراد برای خرید واحدهای صندوق می‌پردازند، NAV صدور گفته می‌شود. NAV صدور برابر است با NAV هر واحد صندوق به اضافه کارمزد خرید که از سرمایه گذار جدید گرفته می‌شود.

NAV ابطال چیست؟

در مقابل، به فروش واحدهای صندوق، ابطال گفته شده و قیمت ابطال واحدهای صندوق برابر است با NAV ابطال که مجموع ارزش دارایی خالص هر واحد از صندوق منهای کارمزد ابطال است. بنابراین قیمت صدور و ابطال واحدهای صندوق سرمایه گذاری براساس NAV آن محاسبه می‌شود که با تغییر ارزش دارایی های صندوق تغییر می‌کند. شایان ذکر است که در یک روز NAV صدور و ابطال یک واحد از صندوق باهم برابر نیستند.

به‌طور کلی برای مقایسه صندوق های سرمایه گذاری باهم می‌توان از NAV آن‌ها استفاده نمود؛ اما تنها در نظر گرفتن NAV صندوق کافی نیست، بلکه سرمایه گذار باید میزان بازده و ریسک صندوق، بازده مورد انتظار و ریسک‌پذیری خود را در کنار سایر عوامل تأثیرگذار بر قیمت واحد صندوق را مورد توجه قرار دهد. ریسک صندوق براساس نوع صندوق و ترکیب دارایی های آن تعیین می‌شود.

برای مشاهده NAV واحدهای سرمایه گذاری هر صندوق می‌توان به سایت هر صندوق مراجعه کرده و NAV آن را مشاهده نمود؛ همچنین می‌توان از طریق جدول صندوق‌های سرمایه گذاری در سایت فیپیران، NAV صندوق ها را مورد بررسی قرار داد. در شکل زیر می‌توانید جایگاه ستون NAV در این سایت را مشاهده کنید.

برای آشنایی بیشتر با این وبسایت و اطلاعات منتشر شده در آن، مطالعه مقاله آموزش سایت فیپیران (fipiran) به شما پیشنهاد می‌گردد.

ارزش خالص دارایی های شرکت‌های سرمایه گذاری

شرکت‌ها براساس نوع فعالیتی که دارند به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند؛ اما اغلب شرکت‌ها از نوع تولیدی و یا سرمایه گذاری هستند. شرکت‌های تولیدی به تولید محصولات و ارائه خدمات می‌پردازند. شرکت‌های سرمایه گذاری نیز براساس هدفی که دارند در شرکت‌ها و سایر دارایی ها، سرمایه گذاری می‌کنند؛ بنابراین به دلیل ماهیت متفاوت شرکت‌های سرمایه گذاری، ارزش‌گذاری آن‌ها کمی پیچیدگی دارد؛ بنابراین از روش محاسبه NAV برای ارزش‌گذاری سهام آن‌ها استفاده می‌شود. از نظر حسابداری، NAV برابر با حقوق صاحبان سهام شرکت است؛ اما برای محاسبه دقیق NAV شرکت‌های سرمایه گذاری، می‌توان ارزش روز سرمایه گذاری‌های انجام شده را با بهای تمام شده مقایسه کرد و مازاد ارزش نسبت به بهای تمام شده را با حقوق صاحبان سهام جمع نمود.

به‌عبارت‌دیگر می‌توان گفت که NAV شرکت‌های سرمایه گذاری، تفاوت ارزش دفتری بدهی‌ها از ارزش دفتری دارایی ها است. به دلیل اینکه ارزش دارایی ها و بدهی‌های شرکت‌های سرمایه گذاری به‌طور روزانه تغییر می‌کند، NAV آن‌ها نیز روزانه تغییر کرده و باید محاسبه و به روز شود؛ اما به طور کلی می‌توان دارایی ها و بدهی‌های منظور شده مربوط به آخرین ترازنامه منتشره از سمت شرکت را در نظر گرفت.

به دلیل اینکه بسیاری از شرکت‌های سرمایه گذاری و به خصوص بورسی همزمان در حوزه‌های مختلفی فعالیت دارند، محاسبه NAV برای آن‌ها کمی پیچیده خواهد بود. لازم به ذکر است که بیشتر این شرکت‌ها دارای سبد سرمایه گذاری غیر بورسی هستند که باز هم محاسبه nav را مشکل‌تر می‌کند. اکثر شرکت‌های سرمایه گذاری به جز دارایی های موجود در سبد سرمایه گذاری خود، دارایی های دیگری مانند زمین و ساختمان نیز دارند که در NAV لحاظ نمی‌شود؛ بنابراین با توجه به این موارد NAV محاسبه شده نمی‌تواند خالص ارزش دارایی های شرکت را به خوبی نشان دهد و تنها می‌توان NAV نسبی را برای شرکت محاسبه کرد.

کلام آخر

همان‌طور که گفتیم برای ارزشیابی دارایی های یک شرکت و یا یک صندوق سرمایه گذاری، از ارزش خالص دارایی یا NAV استفاده می‌شود. NAV برای شرکت‌های سرمایه گذاری نشان‌دهنده کل ارزش خالص دارایی های شرکت و برای صندوق های سرمایه گذاری ارزش هر واحد صندوق است. سرمایه گذاران برای خرید واحدهای صندوق باید ابتدا NAV صدور و ابطال آن را در نظر بگیرند و همراه با بررسی سایر عوامل تأثیرگذار بر قیمت واحدهای صندوق، نسبت به انتخاب و معامله واحد صندوق های سرمایه گذاری اقدام نمایند.

[views id=”10501″]