سرمایه‌گذاری به معنای موکول نمودن مصرف منابع مالی با هدف کسب سود، افزایش ثروت و دستیابی به امکان مصرف بیشتر در آینده است. اولین و مهم‌ترین اقدام در سرمایه گذاری، شناسایی فرصت‌های مناسب با در نظر گرفتن ریسک‌های احتمالی آن است. در حال حاضر با توجه به شرایط اقتصادی حاکم بر کشور و اهمیت حفظ ارزش پول، افراد جامعه دغدغه کسب سود بیشتر با کمترین ریسک ممکن را دارند.
سرمایه یکی از منابع اقتصادی محدود کشورها محسوب می‌شود و به همین دلیل اقتصاددانان و متخصصین امور مالی همواره در پی شناسایی راه‌های مطلوب استفاده از آن برای در اختیار گذاشتن سرمایه گذاران هستند. عملکرد خوب بازار سرمایه در طی چند سال اخیر، توجه بسیاری از سرمایه گذاران را به این حوزه معطوف ساخته است. به دلیل پیچیدگی‌های موجود در بازار سرمایه، ورود به این بازار نیازمند دانش بوده و باید آگاهانه باشد در غیر اینصورت ضررهای جبران‌ناپذیری را به همراه خواهد داشت. اگر جزو تازه‌واردان هستید و می‌خواهید از بازار سرمایه کسب سود کنید می‌توانید مطلب صندوق های سرمایه گذاری و یا سبدگردانی اختصاصی را مطالعه فرمایید. متخصصان از معیارها و ابزار‌های متعددی برای ارزیابی تصمیمات اتخاذ شده در خصوص سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه استفاده می‌کنند. در این مقاله سعی داریم به معرفی یکی از این معیارها با عنوان «نسبت شارپ» بپردازیم.
فهرست مطالب
نسبت شارپ (sharpe ratio) چیست؟
افراد فعال در بازار سرمایه به خوبی با مفهوم پرتفوی و اهمیت تشکیل آن آشنایی دارند. یکی از راه‌های کنترل ریسک سرمایه‌گذاری، تشکیل سبدی متنوع از دارایی‌ها است. برای آشنایی بیشتر با این مفهوم، مطالعه مقاله همه چیز درباره سبد سهام (پرتفوی سهام) به شما پیشنهاد می‌شود.
برخی از سرمایه گذاران به اشتباه موفقیت پورتفوی خود را تنها بر اساس میزان بازدهی آن می‌سنجند و سرمایه گذاران معدودی ریسک‌های موجود در دستیابی به این سود را در نظر می‌گیرند. معیارهای ارزیابی عملکرد پورتفوی، عوامل مهمی در تصمیمات سرمایه گذاری هستند. این معیارها اطلاعات قابل توجه و مهمی را به سرمایه گذاران ارائه می‌دهند تا کارآمدی پول سرمایه گذاری شده و پرتفوی انتخابی خود را ارزیابی کنند و راهنمایی برای تصمیمات آتی خواهند بود. یکی از این معیارهایی که بسیار کارآمد بوده و مورد توجه فعالان بازار سرمایه قرار گرفته، نسبت شارپ است. نسبت شارپ به منظور کمک به سرمایه گذاران برای درک بهتر سود یک سرمایه‌گذاری نسبت به ریسک آن، توسعه یافته است.
نسبـت شارپ میانگین بازده به‌دست‌آمده مازاد بر نرخ سود بدون ریسک به ازای هر واحد از نوسان پذیری یا ریسک کل است. با کسر نرخ بدون ریسک از میانگین بازده، عملکرد فعالیت‌های مربوط به قبول ریسک را میتوان جدا نمود.
کاربرد نسبت شارپ
- نسبت شارپ اغلب برای مقایسه تغییرات ریسک و بازده کلی یک پرتفوی و زمانی که یک دارایی جدید به آن افزوده می‌شود، بکار می‌رود.
- نکته دیگری که از نسبت شارپ میتوان استخراج کرد، به صرفه بودن سرمایه گذاری در سهام شرکت مورد نظر در مقایسه با سرمایه گذاری بدون ریسک به عنوان مثال اوراق مشارکت است.
- نسبت شارپ معمولاً به منظور اندازه‌گیری عملکرد مدیران سرمایه گذاری در مقایسه با ریسک نیز، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مقادیر مناسب نسبت شارپ
- معمولاً هر نسبت شارپ بیشتر از ۱ برای سرمایه گذاران قابل قبول است.
- نسبت بالاتر از ۲ بسیار خوب ارزیابی می‌شود.
- نسبت ۳ یا بالاتر بسیار عالی در نظر گرفته می‌شود.
- نسبت کمتر از ۱ نیز ضعیف در نظر گرفته می‌شود
نحوه محاسبه نسبت شارپ
به زبان ساده‌تر این نسبت بیان می‌کند که آیا بازدهی به‌دست‌آمده از سرمایه‌گذاری در یک سهم با توجه به ریسک بالا به دست آمده است و یا خیر و سرمایه گذار به ازای ریسکی که در سرمایه گذاری متحمل می‌شود چقدر بازده اضافه کسب خواهد کرد. در واقع سرمایه گذاران باید به ازای ریسک مازادی که در سرمایه گذاری پذیرفته‌اند پاداش بیشتری نسبت به بازده بدون ریسک کسب نمایند.
هرچقدر که میزان نسبت شارپ بالاتر باشد، نشان دهنده آن است که بازدهی به‌دست‌آمده با قبول ریسک کمتری بوده است. همچنین منفی بودن نسبت شارپ نشان‌دهنده آن است که بازده مورد انتظار سهم مورد نظر از بازده بدون ریسک کمتر بوده و لذا سرمایه گذاری در چنین حالتی توجیه‌پذیر نخواهد بود.
فرمول محاسبه این نسبت به شرح زیر است:
- RP: میانگین نرخ بازده سرمایه گذاری می‌تواند میانگین نرخ بازدهی یک برگه اوراق بهادار یا میانگین نرخ بازدهی یک سبد سرمایه گذاری برای یک دوره معین باشد.
- RF: نرخ بازده بدون ریسک استفاده شده در نسبت شارپ، نرخ بازده سپرده‌های بانکی و اوراق قرضه دولتی است.
- σP: میزان تغییرات بازدهی سرمایه گذاری را نسبت به میانگین بازده آن سرمایه گذاری برای مدت زمان معینی محاسبه می‌کند. انحراف معیار بازده سرمایه گذاری را نیز میتوان با فرمول زیر محاسبه نمود:
- ri: بازده در هر دوره
- ravg: میانگین بازده‌ها در دوره معین
- n: تعداد داده‌ها در دوره معین
به عنوان مثال، سرمایه گذاری پرتفوی خود را که دارای چند سهم است به مدت ۵ ماه نگهداری نموده است، بازده پرتفوی در این مدت به ترتیب: ۱۵%، ۱۰%-، ۱۲%، ۳% و ۶%- درصد بوده است. انحراف معیار پرتفوی در این ۵ ماه چقدر بوده است؟
در نتیجه بازده ماهانه پرتفوی مورد بحث در این مثال، تقریباً نوسان ۱۷ درصدی داشته است. هرچه انحراف معیار بالاتر باشد، ریسک پرتفوی بیشتر می‌شود.
حال فرض کنید میانگین بازده این پرتفوی در مدت یکسال ۴۰ درصد، انحراف معیار آن ۱۶ درصد و نرخ بازده بدون ریسک ۱۵ درصد باشد. نسبت شارپ این پرتفوی در این دوره یکساله چقدر بوده است؟
می‌خواهیم بررسی کنیم اگر با فرض اضافه نمودن اوراق بدون ریسک به این پرتفوی، انحراف معیار استاندارد به ۱۰ درصد و میانگین نرخ بازدهی به ۳۵ درصد تغییر کند، آیا این تصمیم به نفع سرمایه گذار خواهد بود و یا خیر:
با این فرمول میتوان نشان داد که هرچند اوراق بدون ریسک، سود سبد سهام را کاهش می‌دهد، اما از طرف دیگر بر روی ریسک موجود نیز تأثیر فراوان می‌گذارد. در نتیجه با کاهش ریسک، میتوان سود را افزایش داد. اگر در صورت افزودن این اوراق جدید نسبت شارپ کاهش پیدا می‌نمود، این اوراق نباید به سبد اضافه می‌شد.
با این اطلاعات سرمایه گذار می‌تواند پرتفوی خود را از نظر ریسک به سطح قابل قبول خودش نزدیک‌تر کند. اگر سرمایه گذار اهل ریسک باشد و به دنبال سرمایه گذاری های پر ریسک و بازده باشد می‌تواند سهام با بازدهی بالاتر و در نتیجه ریسک بیشتر را به پرتفوی خود اضافه کند.
محدودیت‌های نسبت شارپ
نسبت شارپ سرمایه گذاری چه خوب باشد چه بد، تنها بخشی از ارزیابی را پوشش می‌دهد و برای اینکه این نسبت معنای بیشتری داشته باشد باید در کنار سایر شاخص‌ها و نسبت‌ها مقایسه شود زیرا به عنوان مثال مقایسه نسبت شارپ یک سبد اوراق قرضه با سبد سهامی رشدی، فقط نشان‌دهنده آن است که عملکرد ریسک و بازده تعدیل شده یکی بهتر از دیگری است.
از دیگر محدودیت‌های نسبت شارپ آن است که این نسبت فرض می‌کند بازده سرمایه گذاری دارای توزیع نرمال است. در توزیع نرمال، ۶۸% داده‌ها در فاصله مثبت و منفی یک انحراف معیار از میانگین قرار دارند اما چنین فرضی، همیشه درست نخواهد بود. توضیح بیشتر در این خصوص بسیار تخصصی می‌شود و از حوصله این مقاله خارج است.
جمع‌بندی
معیارهای عملکرد پورتفوی، عوامل مهمی در تصمیمات سرمایه گذاری در بورس هستند و بازده کسب شده تنها یکی از موارد مهمی است که در سرمایه‌گذاری باید به آن توجه نمود. در حال حاضر شاخص‌ها و نسبت‌‌های آماری وجود دارند که اطلاعات ارزشمندی را به سرمایه گذاران ارائه می‌دهند تا کارآمدی پول سرمایه گذاری شده را ارزیابی کنند. نسبت شارپ یا شاخص شارپ، در امور مالی، یکی از معیارهای آماری مهم است که جهت محاسبه نسبت بازده اصلاح شده با ریسک، مورد استفاده قرار می‌گیرد. بالا بودن میزان این معیار نمایانگر بازده به دست آمده، با تقبل ریسک کمتر است. البته از این شاخص باید در کنار سایر نسبت‌ها استفاده نمود تا تصمیم‌گیری هوشمندانه‌ای برای سرمایه‌گذاری منابع مالی خود داشته باشیم.
[views id=”10245″]
نظری ثبت نشده است