نحوه خرید و فروش واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری

با توجه به موارد ذکر شده در مقاله معرفی صندوق‌ های سرمایه‌ گذاری و انواع آن‌ها، در این مقاله قصد داریم به نحوه خرید و فروش واحدهای صندوق سرمایه گذاری، قیمت و کارمزد آن‌ها می‌پردازیم.

انواع صندوق‌ های سرمایه گذاری برای خرید و فروش واحدهای سرمایه گذاری

همان‌طور که می‌دانید صندوق‌ های سرمایه گذاری انواع مختلفی دارند. از نظر روش خرید و فروش واحدهای سرمایه گذاری می‌توان صندوق‌ها را به دو گروه تقسیم کرد:

۱- صندوق‌ های سرمایه گذاری مبتنی بر صدور و ابطال

برای معامله واحدهای این نوع از صندوق‌ها لازم است افراد جهت کسب اطلاعات درباره نحوه خرید و فروش آن‌ها به وب‌سایت صندوق مورد نظر خود مراجعه کنند؛ زیرا این نوع از صندوق‌ها را یا می‌توان با مراجعه حضوری به نمایندگی‌ها و شعب صندوق معامله کرد و پس از یک‌بار احراز هویت می‌توانند با ثبت‌نام در وب‌سایت صندوق به‌صورت اینترنتی اقدام به صدور یا ابطال واحدهای خود کنند.

۲- صندوق‌ های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس (ETF)

واحدهای صندوق های قابل معامله در بورس را می‌توان مانند سهام شرکت‌ها در بازار بورس معامله کرد. سرمایه گذاران برای خرید این واحدها باید کد بورسی فعال داشته باشند که برای دریافت کد بورسی می‌توانید به سامانه آگاه اکسپرس به نشانی ex.agah.com مراجعه کرده و اقدام به دریافت کد بورسی کنید.

پذیره‌نویسی اولیه صندوق‌ های سرمایه گذاری مشترک

به انتشار و عرضه اولیه واحدهای صندوق سرمایه گذاری پذیره‌نویسی گفته می‌شود. پس از تائید سازمان بورس و سایر نهادهای مرتبط و با تصویب امیدنامه و اساسنامه صندوق، واحدهای سرمایه گذاری پذیره‌نویسی می‌شود. قبل از پذیره‌نویسی، تعداد واحدهای سرمایه‌گذاری قابل انتشار، تعداد واحدهای سرمایه‌گذاری ممتاز و عادی پذیره‌نویسی و سایر اطلاعات مرتبط با صندوق اعلام می‌شود. افراد می‌توانند درخواست‌های صدور واحدها در پذیره‌نویسی صندوق را یا از طریق تارنمای صندوق یا مراجعه حضوری به نماینده و شعب صندوق ارسال و ثبت کنند. (البته باید در نظر داشت که به طور کلی برای سرمایه گذاری در یک صندوق برای اولین بار می‌بایست یک‌بار به شعبه مذکور برای احراز هویت مراجعه کرد.)

خرید واحد صندوق‌ های سرمایه گذاری

به خرید واحدهای صندوق‌ های سرمایه گذاری توسط سرمایه گذار صدور واحد گفته می‌شود. اما سوال اینجاست که چگونه در صندوق سرمایه گذاری کنیم؟ افراد برای سرمایه گذاری در صندوق مورد نظر خود لازم است به سایت صندوق مراجعه کرده و نحوه ثبت‌نام اولیه را مطالعه کنند. همان طور که گفته شد دو روش برای خرید انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری وجود دارد:

۱- خرید واحدهای صندوق‌ های سرمایه گذاری غیرقابل معامله در بورس

برای شروع سرمایه گذاری در این صندوق‌ها، افراد باید ابتدا به مراکز مورد تائید صندوق مورد نظر خود مراجعه کرده و پس از ارائه مدارک هویتی و احراز هویت نسبت به پر کردن فرم‌های مربوطه اقدام کنند. امکان تکمیل فرم ثبت‌نام اولیه در پایگاه الکترونیکی برخی از صندوق‌ها نیز موجود است و نیازی به مراجعه حضوری نیست. (اگر برای اولین بار است که اقدام به سرمایه گذاری در یک صندوق می‌کنید لازم است یک‌بار به دفتر صندوق مورد نظر جهت احراز هویت مراجعه کنید)

۲- خرید واحدهای صندوق‌ های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس

برای خرید و فروش واحدهای صندوق‌ های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس لازم است افراد کد بورسی فعال داشته باشند که همان‌طور که در بالا ذکر شد برای دریافت کد بورسی می‌توان به وب‌سایت مراجعه کرد. 

فروش واحد صندوق‌هایسرمایه گذاری

به فروش واحدهای صندوق‌ های سرمایه گذاری توسط سرمایه گذار ابطال گفته می‌شود. همان‌طور که در قسمت صدور واحدهای صندوق گفته شد، برای ابطال واحدها نیز دو روش وجود دارد:

• فروش واحدهای صندوق‌ های سرمایه گذاری غیرقابل معامله در بورس

برای ابطال واحدهای برخی از صندوق‌ها، سرمایه‌گذار لازم است به شعب مورد تائید صندوق مراجعه کرده و به‌صورت حضوری و با پر کردن فرم‌های مربوطه، واحدهای خود را به فروش برسانند. البته از آنجا که در زمان صدور سرمایه گذار یک‌بار توسط شعبه احراز هویت شده است می‌تواند با مراجعه به وب‌سایت صندوق و ثبت‌نام، به صورت اینترنتی اقدام به ابطال واحدهای خود کند.

• فروش واحدهای صندوق‌ های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس

برای فروش واحدهای صندوق‌های قابل معامله (ETF) در بورس کافی است مانند سهام شرکت‌ها از طریق پنل معاملاتی کارگزاری خود اقدام به فروش واحد صندوق موردنظر کنید.

قیمت خرید و فروش واحدهای صندوق سرمایه گذاری

قیمت صدور واحد سرمایه گذاری در پایان هر روز از طریق تابلو اعلانات در شعب یا در تارنمای هر صندوق به‌طور روزانه اعلام می‌شود. برای صدور هر واحد، سرمایه‌گذار باید علاوه بر قیمت صدور، کارمزد صدور واحد سرمایه گذاری را که در امیدنامه صندوق قید شده است، پرداخت کند.

درخواست صدور واحد بسته به امیدنامه و اساس‌نامه هر صندوق‌ متفاوت است اما به طور کلی این درخواست به دو صورت می‌تواند انجام شود:

1. اینترنتی: اگر پرداخت به‌صورت اینترنتی صورت گیرد صدور پس از دو روز کاری بعد از درخواست به قیمت صدور فردای روز درخواست انجام می‌پذیرد.
2. نقدی: اگر پرداخت به‌صورت حضوری و از طریق ارائه فیش بانکی انجام شده باشد، صدور واحد فردای روز کاری درخواست و به قیمت صدور فردای کاری روز درخواست انجام خواهد گرفت. توصیه می‌شود افراد مبلغی بیش مبلغی که از محاسبه تعداد واحد و قیمت هر واحد به دست آورده‌اند، واریز کنند.

در صورتی که درخواست صدور واحد سرمایه گذاری توسط مدیر صندوق تائید شده باشد و واحدها به نام فرد ثبت گردند، مدیر ثبت ظرف مهلت مقرر در امیدنامه صندوق، گواهی صدور را برای سرمایه‌گذار صادر می‌کند. سرمایه‌گذار می‌تواند گواهی صدور را در حالتی که به‌صورت حضوری به شعبه صندوق مراجعه کرده، دریافت کند.

گواهی سرمایه­ گذاری چاپی و دارای شمارۀ مسلسل و تاریخ است و با مهر صندوق و امضای نماینده مجاز مدیر ثبت مطابق نمونه‌های انتهای این رویه صادر می‌شود. کلیۀ ارکان صندوق مسئولیت ­های خود مندرج در اساسنامه و امیدنامه صندوق را در قبال دارندگان گواهی‌های سرمایه گذاری که مطابق این رویه صادر می­شوند، بر عهده دارند. نوع واحدهای سرمایه‌ گذاری اعم از عادی و ممتاز و قابل ابطال یا انتقال بودن گواهی، باید در گواهی سرمایه گذاری قید شود. گواهی سرمایه‌ گذاری واحدهای سرمایه‌گذاری عادی و ممتاز به‌صورت جداگانه صادر خواهد شد.

قیمت ابطال واحدهای سرمایه گذاری در پایان هر روز از طریق تابلو اعلانات مستقر در شعب و همچنین تارنمای صندوق به‌طور روزانه اعلام می‌گردد. نحوه درخواست ابطال واحد صندوق براساس امیدنامه و اساسنامه هر صندوق متفاوت است اما به طور کلی در صورت درخواست ابطال، قیمت براساس قیمت روز کاری بعد محاسبه می‌شود. مدیر صندوق موظف است وجه نقد حاصل از ابطال سرمایه‌گذار را پس از کسر کارمزد ابطال یا هزینه‌های مربوطه، ظرف مهلت مقرر طبق امیدنامه صندوق، به حساب بانکی سرمایه‌گذار یا نماینده قانونی او واریز کند.

کارمزد خرید و فروش واحدهای صندوق‌ های سرمایه گذاری

برای خرید و فروش واحدهای سرمایه گذاری صندوق‌ها باید هزینه خرید و فروش پرداخت شود. بر اساس نوع صندوق میزان و نحوه پرداخت کارمزد متفاوت است. بر اساس نحوه خرید و فروش واحد انواع صندوق‌ها، میزان کارمزد صندوق‌ها نیز متفاوت است:

• کارمزد صدور و ابطال صندوق‌ های سرمایه گذاری غیرقابل معامله در بورس

برای خرید و فروش یا صدور و ابطال واحدهای صندوق‌ های سرمایه گذاری غیرقابل معامله در بورس بر اساس کارمزدی که در امیدنامه و اساسنامه صندوق درج می‌شود، سهامدار باید هزینه پرداخت کند. این کارمزد به ازای هر اقدام برای صدور و ابطال لحاظ می‌شود و برای هر صندوق متفاوت است.

• کارمزد خرید و فروش واحد صندوق‌ های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس

برای خرید و فروش واحدهای صندوق‌ های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس بر اساس هزینه‌های اعلامی توسط سازمان بورس محاسبه می‌شود. این کارمزد همانند کارمزد خرید یا فروش سهام عادی برای هر واحد در هنگام ثبت سفارش خرید یا فروش در سامانه معاملاتی پرداخت می‌شود. کارمزد سه نوع صندوق قابل معامله در بورس در ادامه آورده شده است:

کارمزد معاملات واحدهای سرمایه گذاری صندوق‌ های سرمایه گذاری با درآمد ثابت قابل معامله در بورس

کارمزد معاملات واحدهای سرمایه گذاری صندوق‌ های سرمایه گذاری در سهام قابل معامله در بورس:

کارمزد معاملات واحدهای سرمایه گذاری صندوق‌ های سرمایه گذاری مختلط قابل معامله در بورس:

کلام آخر

صندوق‌ های سرمایه گذاری به یکی از گزینه‌های سرمایه گذاری جذاب و پرسود در سال‌های اخیر تبدیل‌شده‌اند. برای انتخاب صندوق سرمایه گذاری مناسب و قبل از اقدام به شروع سپرده‌گذاری لازم است ابتدا اهداف سرمایه گذاری در بورس و ریسک‌پذیری خود را مشخص کنید، اطلاعات مختص به هر صندوق از جمله نوع صندوق، نحوه خرید و فروش واحدها، قیمت هر واحد و سایر عوامل تأثیرگذار را در نظر گرفته و سپس سرمایه گذاری خود را آغاز کنید.