سال ۹۸ کجا سرمایه گذاری کنیم ؟

این روزها با توجه به تغییراتی که در یک سال گذشته در بازارهای مختلف در ایران ایجاد شده، شاید پرتکرارترین سوالی که بین آحاد جامعه مطرح می‌شود این است که « در سال ۹۸ کجا باید سرمایه گذاری کرد؟ ». در این مقاله سعی شده تا با مروری بر اتفاقاتی که در یک سال گذشته در بازارها افتاده به این پرسش پاسخ داد که در سال ۹۸ گزینه مناسب برای سرمایه گذاری چیست ؟

بازارهای سرمایه گذاری کشور در ۲ سال اخیر دستخوش نوسانات قابل توجهی بودند. این نوسانات عمدتا ناشی از کاهش ارزش پول ملی به دلیل عدم قطعیت های سیاسی، تحریم ها و سیاست گذاری های بعضا غلط اقتصادی بوده است. حال با گذشت تقریبا دو سال از آن روزهای طوفانی سوالی که برای بسیاری از افراد پیش آمده این است که کدام بازارهای سرمایه گذاری در افق پیش رو بازدهی مثبت خواهند داشت؟ کدام بازار را باید برای حفظ منابع در مقابل تورم و افزایش دارایی ها انتخاب کرد؟ آیا رالی سال گذشته بازارها باز هم ادامه خواهد داشت؟

قبل از پاسخ به این پرسش ها باید به نکاتی در رابطه با بازدهی انتظاری اشاره نمود. اما بازده انتظاری چیست؟ در تعاریف مالی به مقدار سودی که یک فرد انتظار دارد تا از سرمایه ­گذاری های خود دریافت کند بازده مورد انتظار گفته می‌شود. بازده مورد انتظار سرمایه گذاران تابع فاکتورهایی نظیر نرخ تورم، نرخ سود بانکی، نرخ برابری ارزهای خارجی و سطح ریسک پذیری سرمایه گذار می باشد. برای مثال زمانی که در کشوری تورم به اعدادی بالاتر از نرخ معمول برسد و یا نرخ سود بدون ریسک بیشتر از شرایط عادی شود، بازدهی انتظاری آحاد جامعه افزایش خواهد یافت.

 در سال هایی ملتهب همانند سال ۹۷، بسیاری از فاکتورهای مذکور در اوج هیجانات قرار داشتند. تورم افسار گسیخته و نرخ های برابری نگران کننده دلار به ریال از جمله مهترین آن ها بودند. در شرایط آن روزها که افق تورمی بالای ۵۰% بسیار محتمل و کاهش شدید ارزش ریال اتفاق افتاده بود، بازده انتظاری همه ی سرمایه گذاری ها سر به فلک کشید. افزایش های دو یا چند برابری ارزش داراییها و  سرمایه گذاری ها باعث شد تا کسب بازدهی ۱۰۰ درصدی و یا حتی بیشتر عادی به نظر آید. اما نکته ای که کمتر مورد توجه قرار گرفت، سود حاصل از همه ی سرمایه گذاری ها بود. بازدهی های چندصد درصدی را باید منهای تورم موجود در سطح جامعه کرد تا بتوان تصویری دقیق تر از سود و افزایش دارایی داشت. بضاعت بازارها در آن روزها با یک یا چند فاکتور ذکر شده در بالا تنظیم شده بود.

برای مثال بیشتر رشد بازارهای مسکن، خودرو و حتی بخشی از رشد بازار سرمایه متاثر از افزایش نرخ دلار و افزایش تورم بود. می توان گفت افرادی که قبل از التهابات اخیر ارزی داراییهایی داشتند و یا به موقع تصمیم به سرمایه گذاری گرفته و در این موج افزایش نرخ ها به جای وجه نقد و سپرده بانکی دارایی های دیگری داشتند همگی منتفع شده و سود بردند. اما نباید این توهم را داشت که کسب سود همواره بسادگی ایجاد می شود و باقی هم می ماند. این جمله را کسانی درک می کنند که در مهر ماه سال گذشته و تحت تاثیر روانی اتفاقات تابستان ۹۷ شروع به خرید دلار و طلا نمودند و در ماه های بعد زمانی که با افت قیمت دلار و طلا مواجه شدند باید تصمیم سختی می گرفتند، برخی با کمی زیان و زودتر از این سرمایه گذاری خارج شدند و برخی با نگهداری موقعیت خود و این روزها و با گذشت یکسال، زیان قابل توجهی شناسایی کردند و همچنان به روشنی نمی دانند که چه باید کرد.  خدمات مدیریت سرمایه و استفاده از مشورت های متخصصان سرمایه گذاری در موقعیتهای پیچیده یکی از راهکارهای مواجهه با موقعیتهای اینچنینی است.

حال و با گذر از سال پر تلاطم ۱۳۹۷ که دامنه ی التهابات آن تا نیمه اول سال جاری هم ادامه داشت ،همچنان این سوال باقی است که حالا باید چه کرد؟ حالا که تب تند تورم و افزایش نرخ دلار فروکش کرده، بازار مسکن به استناد تحلیلهای متعدد وارد فاز رکودی شده و بازار سرمایه نیز پس از رشد قابل توجه در نیمه اول امسال تا حدودی آرام شده چه باید کرد؟ آیا التهابات بازارها در دو سال اخیر  برای آخرین بار اتفاق افتاد؟ خیر اینطور نیست، این سیکل ها و دوره های جهشی و ورود به دوره های رونق و رکود بازارها  همواره و در آینده نیز ادامه خواهد داشت.

 سرمایه گذاری در هر نوع دارایی بدون دانش کافی از روند های گذشته، ظرفیت حرکت آینده و میزان ارزندگی آن در کنار بی توجهی به میزان ریسک پذیری ما و ترکیب داراییهایمان می تواند باز هم فرصت سوزی کند. در سال های پیش رو هنر سرمایه گذاری و مدیریت دارایی ها است که می تواند برای افراد سود به همراه داشته باشد. چرا که بسیاری از  دارایی ها به قیمت معامله می شوند و انتظار می رود که  انتخاب فرصت های سرمایه گذاری بسیار متفاوت از دو سال گذشته خواهد بود و کسب سود واقعی کمی سخت تر و نیازمند تصمیمات دقیق تری است.

این روز های پس از دوره رشد حدودا ۲ ساله بازار سرمایه،طلا، مسکن، دلار ، خودرو و … برخی بر این فکر هستند که کسب سود در آینده نشدنی است و بهترین گزینه پارک سرمایه در سپرده های بانکی است و یا همچنان مصر به ماندن در برخی بازارها به امید کسب سود هستند . حال باید به این افراد گفت که با مدیریت صحیح و البته متعادل نمودن بازدهی مورد انتظار با استطاعت و ظرفیت سود سازی بازارها و زمان بندی صحیح رسیدن به این بازدهی (نرفتن ره صد ساله در یک شب!) نه تنها می توان دارایی خود را از گزند تورم در امان داشت که حتی می شود سود معقولی نیز کسب کرد.

با پیچیده و تخصصی شدن انواع تصمیمات سرمایه گذاری به خصوص در سال ۹۸، پاسخ سوالی که در ابتدای مقاله مطرح شد این است که بهترین راه می تواند این باشد که اخذ این تصمیمات را به مدیران حرفه ای دارایی سپرده شود تا آن ها با دانش سرمایه گذاری و تحلیل صحیح بازارها به کسب منفعت برای سرمایه گذاران بپردازند. یادمان باشد هدف اصلی مدیریت دارایی، اخذ بازدهی مناسب با ریسک معقول و بالاتر از تورم و در افق زمانی میان و بلند مدت می باشد. اینکه صرفا از التهابات بازاری استفاده شود تا در شرایط نابسامان و در کوتاه مدت منفعتی کسب شود به هیچ عنوان سنخیتی با اصول اولیه سرمایه گذاری پایدار نداشته و صرفا موج سواری بر شرایط موجود تلقی خواهد شد. واگذاری تصمیم های دشوار سرمایه گذاری به افراد خبره به یقین زیرکانه ترین تصمیم افراد در طول مسیر زندگی مالی خواهد بود.

شما می‌توانید برای سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری یا سبدگردانی اختصاصی بر روی دکمه زیر کلیک کنید.

نویسنده: علیرضا حجت‌نیا