تقسیم سود در صندوق‌ها چگونه انجام می‌گیرد؟

صندوق های سرمایه گذاری در واقع شرکت‌هایی هستند که در آن‌ها یک کادر متخصص و متبحر فرآیند سرمایه گذاری را به نیابت از سرمایه‌گذاران انجام می‌دهند. یعنی سرمایه را از مردم جمع و در ترکیبی از سهام، سپرده بانکی و اوراق بهادار سرمایه گذاری می‌کنند. البته بنا به این ترکیب، سود و ریسک صندوق ها با یکدیگر متفاوت است. در این میان یکی از ویژگی‌های مورد توجه در بسیاری از صندوق های سرمایه گذاری، پرداخت سود آن‌ها است که در این مقاله قرار است ما به آن بپردازیم و برای آشنایی شما بگوییم که تقسیم سود در صندوق ها چگونه انجام می‌گیرد؟

صندوق های سرمایه گذاری به چند روش به سرمایه‌گذاران خود سود می‌دهند؟

صندوق های سرمایه گذاری می‌توانند دو نوع سود به سرمایه‌گذاران خود بدهند که شامل سودهای نقدی و سودهای سرمایه‌ای ناشی از افزایش قیمت واحدهای صندوق است.
سودهای افزایش قیمت واحدهای صندوق نیز اغلب خودشان از دو قسمت به دست می‌آیند که شامل عایدات حاصل از فروش دارایی¬‌ها و سود حاصل از تغییر قیمت دارایی‌های صندوق می‌شود که این سودها خود را به صورت افزایش قیمت واحدهای سرمایه گذاری صندوق نشان می¬‌دهند.
بنابراین در پاسخ به سوال تقسیم سود در صندوق ها چگونه انجام می‌گیرد؟ باید بگوییم که در مجموع سوددهی صندوق های سرمایه گذاری از سه روش خواهد بود. در ادامه به شرح این موارد می‌پردازیم.

۱/ سود نقدی هر واحد سرمایه گذاری

صندوق های سرمایه گذاری مقداری درآمد یا سود نقدی بابت سهام و اوراق قرضه موجود در سبد دارایی‌های خود به دست می‌آورند و آن را به عنوان درصدی از ارزش خالص دارایی یا (NAV) اعلام  می‌کنند تا این سود را در طول سال و به صورت دوره‌ای، به سرمایه‌گذاران خود پرداخت ‌کنند. گفتنی است که نرخ بازده نقدی هم از تقسیم این مبلغ پرداختی بر قیمت هر واحد سرمایه گذاری به دست می‌آید.

۲/ عایدات سرمایه‌ای از محل دارایی‌های فروخته شده

عایدات سرمایه‌ای از نتیجه فروش اوراق بهادار داخل سبد صندوق، به مبلغی بیشتر از بهای تمام شده آن‌ها به دست می‌آیند. یعنی هنگامی که صندوق بخشی از اوراق بهادار داخل سبد را بفروشد، مقداری سرمایه نقدی دارد که در پایان دوره بین تمام سرمایه‌گذاران خود به نسبت تعداد واحدهایی که دارند، پرداخت می‌کند.

۳/ عایدات سرمایه‌ای از محل دارایی‌های موجود

این عایدات نیز از افزایش قیمت اوراق بهادار داخل سبد صندوق حاصل می‌شوند. در نتیجه افزایش قیمت این اوراق، قیمت واحدهای سرمایه گذاری صندوق نیز افرایش پیدا می‌کند و به عنوان سود به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌شود.

فرآیند سوددهی تمامی صندوق های سرمایه گذاری از همین سه بخش است اما مدل تقسیم سود صندوق ها بنا به نوع صندوق با یکدیگر متفاوت است. برای دانستن این که تقسیم سود در صندوق ها چگونه انجام می‌گیرد؟ باید نحوه محاسبه سود صندوق های سرمایه گذاری را بررسی کنیم.

نحوه محاسبه سود صندوق های سرمایه گذاری

معمولا افراد برای سنجش عملکرد صندوق های سرمایه گذاری، از نرخ بازده استفاده می‌کنند. این نرخ به صورت درصدی محاسبه می‌شود و از تقسیم سود سرمایه گذاری بر سرمایه اولیه، ضرب در ۱۰۰ به دست می‌‌آید.
یعنی اگر ارزش هر واحد سرمایه گذاری یک صندوق ۲۰۰ هزار تومان باشد و هر واحد ۱۰ هزار تومان سود نقدی حاصل کرده باشد از تقسیم ۱۰ هزار تومان بر ۲۰۰ هزار تومان ضربدر ۱۰۰ نرخ بازده نقدی به دست می‌آید. همان‌طور که در بالا گفتیم برای محاسبه بازده و سود صندوق های سرمایه گذاری نیز از همین فرمول استفاده می‌‌شود.
در وب‌سایت صندوق های سرمایه گذاری علاوه بر گزارش بازدهی‌های دوره‌ای، گزارش دیگری به نام بازده روزانه سالانه ‌شده نیز مشاهده می‌شود که در آن بازده یک روز خاص در نظر گرفته می‌شود و بر اساس آن محاسبه صورت می‌گیرد. این کار مشخص می‌کند که اگر صندوق در سال، هر روز به اندازه روز مد نظر بازدهی داشته باشد، بازده سالانه آن چقدر خواهد بود.
گفتنی است چنانچه صندوقی پرداخت دوره‌ای داشته باشد، قوانین تقسیم سود را در امیدنامه خود قید می‌کند و مدیر صندوق موظف است ظرف دو روز کاری بعد از پایان هر دوره پیش‌بینی شده، مبلغ قابل پرداخت را مطابق امیدنامه محاسبه و به حساب سرمایه‌گذارانی که تا پایان آن دوره مالک واحدهای سرمایه گذاری بودند واریز کند.

بیشتر بخوانید: بازدهی صندوق های سرمایه گذاری

سوددهی انواع صندوق های سرمایه گذاری چگونه است؟

انواع مهم صندوق های سرمایه گذاری شامل صندوق های درآمد ثابت، سهامی و مختلط می‌شوند که پرداخت دوره‌ای سود در این سه نوع صندوق‌ متفاوت است و برای این که بدانیم تقسیم سود در صندوق ها چگونه انجام می‌گیرد؟ باید به شرح آن بپردازیم.

پرداخت سود در صندوق های سهامی

عمده ترکیب دارایی صندوق های سرمایه گذاری سهامی، سهام مورد معامله در بازار بورس است. در نتیجه به علت ذات نوسانی سهام و اوراق بهادار، پرداخت سود پیش‌بینی شده در طی مدت زمان امکان‌پذیر نیست و در نتیجه همه این صندوق ها پرداخت سود نقدی ندارند و بازدهی صندوق های سهامی در افزایش قیمت واحدهای سرمایه گذاری آن‌ها است. در حقیقت سهامداران این نوع صندوق‌، با فروش واحدهای سرمایه گذاری می‌توانند اصل سرمایه خود را به همراه سود آن دریافت کنند و در صورت عدم فروش، سود واحدها به سرمایه شخص اضافه می‌شود و سود بیشتری کسب می‌کنند.
گفتنی است که نرخ سود اکثر صندوق های سهامی نسبت به سایر صندوق ها بیشتر است و طبیعی است که ریسک بیشتری را نیز به همراه دارند. سود صندوق های سهامی مانند صندوق هستی بخش آگاه با نماد “آگاس” و صندوق مشترک آگاه معمولا از طریق افزایش قیمت واحدها حاصل می‌شود و صندوق زمرد آگاه در دوره‌های سه ماه به سرمایه‌گذاران خود سود نقدی پرداخت می‌کند.

پرداخت سود در صندوق های مختلط

اکثر صندوق های مختلط نیز مانند صندوق های سهامی ممکن است پرداخت سود دوره‌ای نداشته باشند و سود ناشی از عملکرد صندوق به‌ صورت افزایش بهای واحدهای صندوق است. اگر بخواهیم نمونه‌ای از این صندوق ها نام ببریم، صندوق یکم نیکوکاری آگاه است. این صندوق نیز پرداخت سود دوره‌ای سه ماهه دارد و تاریخ پرداخت آخرین روز آخرین ماه هر فصل است.

پرداخت سود در صندوق های با درآمد ثابت

در پاسخ به سوال تقسیم سود در صندوق ها چگونه انجام می‌گیرد؟ به نحوه پرداخت سود در صندوق های با درآمد ثابت می‌رسیم. عمده صندوق های درآمد ثابت پرداخت سود دوره‌ای دارند و یکی از دلایل علاقه سرمایه‌گذاران به این صندوق ها نیز همین پرداخت سود دوره‌ای است. بازه زمانی پرداخت در صندوق های درآمد ثابت متفاوت است. یعنی بعضی از آن‌ها پرداخت سود ماهانه دارند، برخی ۳ ماهه، برخی ۶ ماهه و… .
پرداخت سود نقدی دوره‌ای در صندوق های درآمد ثابت وجه تشابه این صندوق ها با بانک است با این تفاوت که سود پرداختی این صندوق ها در اکثر مواقع بیشتر از سود بانکی است و به همین دلیل برای سرمایه‌گذاران جذابیت دارد.
در میان صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت، ۵۱ صندوق‌ وجود دارند که سود ماهانه پرداخت می‌کنند که در این میان صندوق همای آگاه نیز جز این موارد است. شما می‌توانید با مراجعه به وب سایت شرکت سبدگردان آگاه اطلاعات کامل و جامعی درباره تمامی صندوق های آگاه کسب کنید.
نکته قابل ذکر این است که در تمامی صندوق های سرمایه گذاری پس از پرداخت سود به سهامداران، ارزش خالص هر واحد از صندوق به قیمت مبنا برمی‌گردد و این موضوع سبب تعدیل قیمت واحدها و سرازیر شدن سرمایه گذاری‌های جدید به این صندوق ها می‌شود.

جمع بندی

بازدهی و سود، فاکتور مهمی است که در هر بازار مالی و هر گونه فعالیت اقتصادی باید در نظر گرفته ‌شود. در زمان انتخاب صندوق سرمایه گذاری علاوه بر میزان ریسک‌پذیری و نوع عملکرد صندوق، میزان سوددهی نیز معیار مهمی برای تصمیم‌گیری است. بنابراین دانستن نحوه محاسبه سود صندوق های سرمایه گذاری اهمیت ویژه‌ای دارد.
در این مقاله با طرح پرسش تقسیم سود در صندوق ها چگونه انجام می‌گیرد؟ شما را با انواع روش‌های سوددهی صندوق های سرمایه گذاری آشنا کردیم. برای اطلاع از نحوه تقسیم سود صندوق ها می‌توانید به وب سایت مربوط به هر صندوق مراجعه و گزارش عملکرد دوره‌ای آن را مشاهده کنید.