ثبات مالی یکی از مقولههایی است که از دوران کودکی بدون این که چیزی درباره آن بدانیم با آن سر و کار داشتهایم. با وجود این که از زمان کودکی تا بزرگسالی چیزی در رابطه با آن نمیدانستیم ولی از بزرگترها یاد گرفته بودیم که همیشه اندکی پسانداز ثابت داشته باشیم. یعنی مدیریت مالی خود را به صورتی انجام دهیم که مثلا پول تو جیبی هفتگی یا ماهیانه را از یک حدی بیشتر مصرف نکنیم. این پسانداز کوچک اطمینان خاطری بود تا حس کنیم از لحاظ مالی دارای ثبات قابل قبولی هستیم. به این معنی که اگر یک هفته به هر دلیل پول تو جیبی نداشته باشیم، میتوانیم کارهای مالی خود را به خوبی مدیریت کنیم و مشکلی برای ما ایجاد نمیشود. پاسخ سؤال ثبات مالی چیست؟ نیز تقریبا همین است.
این ویدئو را حتما ببینید!
ثبات مالی چیست؟
ثبات مالی (Financial Stability) به عنوان یکی از اهداف سیستم اقتصادی (Economicsystem) تعریفهای مختلفی دارد. سادهترین تعریفی که میتوان برای این موضوع مهم در علم اقتصاد به کار برد به همان نگاه کودکی تا بزرگسالی ما مربوط میشود. یعنی وضعیت مالی به صورتی باشد که با به وجود آمدن شرایط استرسزا یا بحرانی مشکلی در روند انجام معمول فعالیتها پیش نیاید. به عبارت دیگر نظام مالی طوری باشد که توان مقابله با شوکهای اقتصادی را داشته باشد و نقشهایی که باید ایفا کند، بدون کوچکترین وقفه یا اختلال اجرایی شود.
هر اندازه زندگی ما از کودکی به سمت بزرگسالی حرکت میکند، مدیریت مالی و داشتن ثبات مالی مشکل و مشکلتر میشود. حال تصور کنید ثبات در امور مالی یک کشور و در سطح کلان، چه اندازه پیچیده و مشکل است؟ این پیچیدگی به قدری است که تمام نیروهای اجرایی و قانونگذار یک کشور باید مثل یک زنجیره محکم در کنار هم قرار بگیرند، برنامههایی کاربردی در این زمینه تنظیم کنند و به اجرا دربیاورند.
اما آنچه ما در این مطلب به آن میپردازیم، داشتن ثبات مالی در سطح کلان و کشورداری نیست.
بلکه پرداختن به این موضوع است که هر کدام از ما به عنوان یک قطعه کوچک از کل کشور چگونه میتوانیم در این رابطه موفق عمل کنیم؟ چه راههایی برای رسیدن به افزایش ثبات مالی برای هر کدام از ما به عنوان عضوی از اعضای این جامعه وجود دارد؟ آیا مثلا با برخوردار بودن از یک درآمد اندک میتوان به داشتن ثبات مالی فکر کرد؟
ثبات مالی چه اهمیتی دارد؟
اهمیت ثبات مالی کاملا در تعریف آن مشخص است. این موضوع را در دو بستر کل کشور و زندگی شخصی خودمان میتوانیم بررسی کنیم.
۱٫ در سطح کلان و اداره کشور
در سطح کلان بدون داشتن استراتژیهای دقیق و کاربردی در این زمینه، کشور به اصطلاح با هر تلنگری دچار بحرانهای متعدد مالی میشود. در این شرایط شکننده، کار تمام بخشها با وقفه و اختلال مواجه شده و اداره کشور در همه زمینهها همراه با بحران خواهد بود. در واقع با نداشتن ثبات در منابع مالی، کشوری فوقالعاده آسیبپذیر خواهیم داشت.
۲٫ در سطح زندگی شخصی افراد جامعه
در سطح زندگی افراد جامعه نیز بیتوجهی به ضرورت ثبات مالی بدون تردید یک زندگی پر از تنش را برای فرد به همراه خواهد آورد. قرار گرفتن در معرض مشکلات متعدد مالی، ابتداییترین عارضهای است که با این بیتوجهی نصیب فرد میشود. درگیری ذهنی و از دست دادن کنترل زندگی نیز بدترین حالتی است که در صورت اهمیت ندادن به این هدف اقتصادی گریبان فرد را میگیرد. پس بهتر است با چند راه حل ساده و کاربردی به ثبات مالی بالاتر دست پیدا کنیم تا یک وضعیت آرام اقتصادی برای خود ایجاد کرده باشیم.
راهکارهای عالی برای دستیابی به افزایش ثبات مالی
نکته مهمی که در رابطه با داشتن ثبات مالی وجود دارد این است که با طی شدن دوران مختلف زندگی خود، کار ما سختتر میشود. یعنی اگر در دوران کودکی تنها با چشمپوشی از خریدن یک وسیله کوچک به راحتی میتوانستیم ذخیره مناسبی برای خود داشته باشیم، در دوران دانشجویی با بیشتر شدن مخارج و بالا رفتن سطح اهمیت هر کدام از آنها، مدیریت مالی نیز بسیار دشوارتر خواهد شد اما با چند راهکار عالی به سادگی میتوانیم ثبات مالی بالاتری داشته باشیم و بدون دغدغه زندگی کنیم.
۱٫ برای مخارج خود برنامهریزی کنیم
بهترین کاری که یک فرد در رابطه با مدیریت امور مالی خود میتواند انجام دهد این است که برای مخارج خود برنامهریزی داشته باشد. اگر از کسانی هستیم که بعد از گرفتن حقوق خود بدون آن که هیچ حساب و کتابی داشته باشیم، فورا هر آنچه که دوست داریم را میخریم، بدون شک در اواسط ماه به مشکل برمیخوریم. حتی اگر درآمد خیلی بالایی هم داشته باشیم بدون شک در نیمه دوم هر ماه مجبور میشویم بسیار با احتیاط خرید کنیم. با روش بیحساب و کتاب و بدون برنامهریزی خرج کردن، هرگز موفق به داشتن ثبات مالی بالاتر نمیشویم. علاوه بر این امکان دارد نتوانیم اقلامی را که واقعا به آنها نیاز داریم خریداری کنیم.
۲٫ استقلال مالی داشته باشیم
یکی از راههایی که میتواند ما را به ثبات مالی بالاتر برساند، داشتن استقلال مالی است. ما فقط زمانی میتوانیم امور مالی خود را به درستی مدیریت کنیم که از نظر مالی به خودمان وابسته باشیم. مثلا اگر کار نمیکنیم و مدام از شخص دیگری پول میگیریم، هیچ وقت کنترل مناسبی بر منابع درآمد خود نخواهیم داشت. مخصوصا اگر این پول را به صورت قرض از دیگران دریافت کنیم به هیچ وجه به ثبات مالی نخواهیم رسید.
۳٫ پیش از تصمیمگیری تحقیق کنیم
قبل از این که بخواهیم درباره یک مسئله مالی تصمیم بگیریم باید حتما از منابع مطمئن تحقیق کنیم. این منابع مطمئن میتوانند افراد آگاه نزدیک به ما یا مشاوران اقتصادی باشند. حتی با جستجو در سایتهای معتبر و شناخته شده نیز میتوان ایدههای بسیار خوبی برای تصمیمگیری درباره امور مختلف مالی به دست آورد. این موضوع به ویژه در رابطه با تصمیمگیری برای سرمایهگذاری کردن یا وام گرفتن فوقالعاده اهمیت دارد. چرا که ممکن است به جای رفع شدن مشکلات مالی و رسیدن به ثبات مالی، آنها را چندین برابر بزرگتر کنیم.
۴٫ ابزارهای مدیریت پول را مورد استفاده قرار دهیم
برای این که بتوانیم هزینههای خود را محاسبه کنیم، حساب دقیق دخل و خرج خود را داشته باشیم و به ثبات مالی برسیم، میتوانیم برنامههایی را که به همین منظور ساخته شدهاند مورد استفاده قرار دهیم. بسیاری از این نوع برنامههای مدیریتی که میتوانند در کنترل هزینهها و دادن گزارشهای مالی به مدیریت مالی ما کمک کنند، برای گوشیهای همراه طراحی شدهاند.
۵٫ راههای جلوگیری از مصرف ذخیره مالی خود را یاد بگیریم
برای این که هزینههای خود را کمتر کنیم به ذخیره مالی خود دست نزنیم و ثبات مالی خود را بالاتر ببریم. برای رفع نیازمندیهای خود میتوانیم راههای مختلفی را انتخاب کنیم. به عنوان مثال:
- خرید اقلامی که نیاز داریم را تا زمان تخفیف خوردشان به تأخیر بیندازیم.
- از فروشگاههایی که دارای اجناسی با تخفیف مناسب هستند خرید کنیم.
- به دنبال مارک و برند خاص نباشیم تا خود را مجبور به پرداخت هزینههای بیهوده نکنیم.
- خریدهای خود را از میان محصولات با کیفیت انتخاب کنیم.
- صرفهجویی کنیم
صرفهجویی کردن یکی از مهمترین راههای دستیابی به ثبات مالی بالاتر است. برای انجام این کار لازم نیست از داشتن چیزهایی که به آنها نیاز داریم چشمپوشی کنیم. تنها کافی است هر آنچه که واقعا نیاز داریم را از نوع با کیفیت آن انتخاب کنیم و در زمان درست بخریم. در نهایت اگر مخارج خود را با در نظر گرفتن شرایط مالی خود تنظیم کنیم، به طور قطع به ثبات مالی میرسیم و زندگی آرامی خواهیم داشت.
جمع بندی
در این مقاله از ثبات مالی گفتیم و روشهایی که با پیروی از آنها میتوان به ثبات مالی رسید را مرور کردیم. ثبات مالی در حقیقت نظام مالی است که توان مقابله با شوکهای اقتصادی را داشته باشد. ثبات مالی را در دو بستر خرد و کلان (کل کشور و زندگی شخصی) میتوان بررسی کرد.
نظری ثبت نشده است