سرمایه‌گذاری در بورس بهتر است یا ارزهای دیجیتال ؟

انتخاب یک بستر مناسب برای سرمایه‌گذاری مهم‌ترین دغدغه هر شخصی است که قصد دارد سرمایه خود را افزایش دهد، به ویژه در این عصر که بازارهای متعدد در حال رقابت هستند. این امر موجب شده است فرایند تصمیم‌گیری برای اشخاص دشوار شود و ناچار به دریافت راهنمایی باشند. از این رو در این مقاله قصد داریم با بررسی جزئیات کامل، به سوال: سرمایه‌گذاری در بورس بهتر است یا ارز دیجیتال؟ پاسخ دهیم.

بورس و ارز دیجیتال

بازار بورس مقوله‌ای مجزا است و ارزهای دیجیتال فرایند متفاوتی دارند. به همین دلیل نمی‌توان با نسبت دادن بخشی از هر کدام به دیگری، پاسخ مناسبی یافت. از این رو لازم است ابتدا قسمت‌های کلیدی هر کدام را بررسی کنیم و سپس با تحلیل تفاوت‌ها، شرایط هر کدام را بسنجیم؛ زیرا این امر موجب خواهد شد با دقت بیشتری به نتیجه برسیم.

۱- بازار بورس

بورس مکانی امن و قانونی برای خرید و فروش سهام شرکت‌ها است و اشخاص می‌توانند با خرید سهام، سرمایه خود را به مالکیت بخش کوچکی از شرکت اختصاص دهند تا در سود شرکت شریک شوند. افراد سهامدار می‌توانند با فروش سهام خود، آن‌ها را به پول نقد تبدیل کنند و هر زمانی که لازم دانستند از شرکت خارج شوند. سرمایه‌گذاران می‌توانند از خرید و فروش سهام نیز سود کسب کنند. بسیاری از افراد جهت کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در بورس از روش‌های سرمایه‌گذاریِ غیرمستقیم، مانند صندوق‌های درآمد ثابت استفاده می‌کنند و بسیاری دیگر با تلاش فردی سعی در کسب سود دارند.

با توجه به این تعاریف ویژگی‌های اصلی بورس را می‌توان در جدول زیر لیست کرد:

۲- بازار ارزهای دیجیتال

ارزهای دیجیتال بسترهای مجازی سرمایه‌گذاری شناخته می‌شوند که افراد آن‌ها را توسط دو روش مختلف به‌دست می‌آورند. این روش‌ها عبارتند از:

1. استخراج آن‌ها با سخت‌افزارهای شخصی
2. خرید آن‌ها با ارز رسمی دلار

فرایند استخراج که «mining» شناخته می‌شود، به معنای اتصال دستگاه‌های ساخته‌شده جهت استخراج ارز دیجیتال به اینترنت است تا با استفاده از محاسبه فرمول‌های ریاضی، مقداری پاداش در قالب ارزهای دیجیتال به کیف پول افراد صاحب دستگاه واریز گردد. خرید ارزهای دیجیتال روشی است که افراد با انتقال پول در قالب دلار یا تبدیل پول خود به دلار و سپس انتقال آن به حساب دارنده ارز دیجیتال، مقداری از آن‌ها را خریداری کرده و جهت افزایش ارزش‌ آن‌ها به دلیل «عرضه و تقاضا» یا «پشتیبانی شدنشان توسط اشخاص مختلف» در کیف پول خود نگهداری می‌کنند تا زمانی که بتوانند از فروش آن سود بدست آورند. سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال اغلب به صورت فردی یا مستقیم صورت می‌گیرد و هیچ‌گونه نظارت دولتی بر روی این شبکه وجود ندارد.

با توجه به این تعاریف، می‌توان ویژگی‌های بازار ارزهای دیجیتال را در جدول زیر این گونه بیان کرد:

تفاوت اصلی بازار بورس و ارز دیجیتال

با توجه به نکاتی که در بالا به آن‌ها پرداخته شد، می‌توان بازار بورس را در ایران، نسبت به بازار ارزهای دیجیتال به دلایلی که در ادامه اشاره می‌کنیم، ترجیح داد.

۱- نقد شوندگی بازار

بازار سهام به دلیل فعالیت قانونی خود در ایران، طرفداران بیشتری نسبت به ارزهای دیجیتال دارد و افراد اعتماد بیشتری به این بازار دارند. هر معامله‌گر می‌تواند در ساعات کاری بورس، سهام خود را بفروشد و به پول نقد تبدیل کند. در مقابل اما ارزهای دیجیتال به دلیل فقدان قوانین معامله، کمتر قابلیت نقدشوندگی دارند و بیشتر در خارج از ایران قابل استفاده‌اند. به همین دلیل ممکن است جهت تبدیل ارز دیجیتال به پول نقد، در ایران موانع زیادی روبه‌روی اشخاص قرار بگیرد.

۲- ریسک

قیمت معامله‌ی هر نماد در بازار بورس به طور معمول توسط چهارچوب و قوانین خاصی کنترل می‌شود. بنابراین هر فرد در هر شرایطی از ارزش سهام خود آگاهی کاملی دارد؛ برای مثال ارزش دفتری، ارزش جایگزینی یا … . از طرف دیگر، به این دلیل که شرکت‌ها وجود خارجیِ دارند و فعالیت تجاری آن‌ها تداوم دارد، اطمینان بیشتری نسبت به ارزهای دیجیتال به وجود خواهند آورد. حتی در صورتی که شرکت مورد نظر به انحلال برسد، شخص می‌تواند مابقی پول خود را از مدیران اصلی مطالبه کند.

در ارزهای دیجیتال قوانین تعیین کننده‌ای برای دامنه نوسان در یک بازه زمانی خاص وجود ندارد و ارزش ارزها می‌تواند تحت تاثیر عرضه و تقاضا تا زمانی که خریدار وجود داشته باشد رشد کند و یا در مقابل به طور قابل توجهی افت کند. این امر در دیدگاه ریسک‌پذیری؛ شرایط قابل اطمینانی برای افراد ریسک‌گریز برقرار نخواهد کرد. از طرفی در صورتی که ارز، مورد حمایت قرار نگیرد تمام سرمایه افراد از بین خواهد رفت. همچنین وجود کلاهبرداری‌های گسترده در این حوزه نیز، باعث ایجاد صرافی‌های جعلی شده و این موضوع بخش لاینفکی از دلایل عدم اطمیمان به ارزهای دیجیتال در ایران است.
از طرف دیگر باید توجه داشت که علی‌رغم ذات غیر متمرکز و تحریم ناپذیر ارزهای دیجیتال و به دلیل وجود اشکال مختلفی از تحریم‌ها بر بخش‌های مختلف اقتصاد کشور، همواره احتمال بروز محدودیت خدمات دهی به ایرانیان از طرف بنگاه های واسط خدمات دهنده (مانند کیف پول های تحت وب یا صرافی‌های ارز دیجیتال) وجود دارد.

۳- مقدار سود

طبق موارد گفته شده در بخش «ریسک» دامنه نوسان سهام حد مشخصی دارد و برای کسب سودهای کوتاه‌مدت از معاملات پی‌درپی به‌صرفه نیست، بلکه قاعده صحیح پیروزی در بورس دید بلند‌مدت است. اما در ارزهای دیجیتال قابلیت رشد بیش از اندازه هر ارز با توجه به شرایط عرضه و تقاضا است که موجب می‌شود افراد بتوانند پس از حتی یک هفته سرمایه‌گذاری در آن‌ها و وجود شرایط مساعد جهت رشد قیمت، به سود قابل توجهی برسند، هر چند اگر بتوانند در ایران آن را سریعاً به پول تبدیل کنند. بنابراین چندان نمی‌توان روی این مورد به خوبی حساب کرد.

سرمایه‌گذاری در ایران بهتر هستند یا بورس؟

در پاسخ به این ‌که ارزهای دیجیتال برای سرمایه‌گذاری در ایران بهتر هستند یا بورس؟ احتمالاً در پاراگراف‌های فوق نتیجه‌ای قابل قبول گرفتید. با این حساب اما تمام تصمیم‌گیری‌ها در این حوزه به دو بخش اساسی مربوط خواهد شد:

1. کشور مورد نظر
2. شرایط شخصی

کشور مورد نظر

مهم‌ترین فاکتور تاثیرگذار برای تصمیم هر شخص جهت انتخاب یک بستر امن برای سرمایه‌گذاری، وضعیت کلی کشوری است که در آن زندگی می‌کند. ایران با توجه وضعیت قانونی و ارزی خود، پارامترهای لازم جهت ارائه‌ی بسترهای سرمایه‌گذاری بر روی ارزهای دیجیتال را نمی‌تواند به شهروندان خود ارائه دهد. زیرا ارزهای دیجیتال در وهله اول توسط دلار معامله می‌شوند که ارزش ریال در مقابل این ارز چندین برابر کم‌تر است، در این وضعیت در صورتی که شخص قصد خرید حداقل یک واحد ارز دیجیتال را داشته باشد، ناچار است بابت آن چندین برابر پول بیشتری بپردازد.

در خصوص استخراج ارزهای دیجتال نیز همین روال است، زیرا دستگاهای استخراج ارز دیجیتال با ارز دلار وارد کشور می‌شوند و قیمت بالایی دارند. پس از آن مصرف برقِ بالای آن‌ها، لزوم کسب مجوز جهت استخراج و دیگر مواردی که ممکن است برای هر علاقه‌مندی به این زمینه پیش بیاید، اجازه کسب سود مناسبی را ارائه نخواهد کرد. حال در وهله دوم وضعیت قانونی کشور است که دولت ایران در خصوص ارزهای دیجیتال هنوز قانون شفافی جهت معاملات وضع نکرده است، این موضوع باعث می‌شود هر شخص مسئولیت معاملات خود را به تنهایی بپذیرد و جهت گزینش یک صرافی قابل اطمینان وقت زیادی صرف کند. همچنین ممکن است در دام اشخاص کلاه‌بردار افتاده و سرمایه خود را از دست بدهد.

شرایط شخصی

دومین عامل در گزینش بسترهای سرمایه‌گذاری شرایط شخصی افراد است که آیا وضعیت لازم جهت ورود به این بازارها را دارند یا خیر؟ بازار بورس برای افراد ریسک‌گریز، کسانی که ممکن است به سرمایه خود نیاز پیدا کنند و افرادی که قصد کسب سود ثابتی دارند، راه و روش‌های فراوانی جهت سرمایه‌گذاری ارئه می‌دهد، در حالی‌که بازار ارزهای دیجیتال مختص به افرادی است که به ریسک چندان اهمیت نمی‌دهند و ممکن است به زودی به سرمایه‌ای که در این بازار قرار داده‌اند نیاز پیدا نکنند، چرا که نقدینگی در این حوزه به مراتب کمتر از بازار بورس خواهد بود.

سخن آخر

به صورت کلی اگر قصد دارید یکی از بازرهای بورس و ارز دیجیتال را برای شروع سرمایه‌گذاری انتخاب کنید سعی کنید جزئیات این مقاله را کاملاً بررسی کرده و سپس شرایط خود را بسنجید. ارزهای دیجیتال برای سرمایه‌گذاران ایرانی، در صورتی بیشترین بازدهی را خواهد داشت که در خارج از کشور دارای اقامت کشورهای دیگر هستند و می‌توانند ارزهای خود را سریعاً نقد کنند. در این حالت کسب سود از معاملات مداوم رقمی چشم‌گیر خواهد بود. برای افراد ساکن ایران بورس می‌تواند گزینه قابل اطمینان‌تری باشد و تضمین بیشتری نیز داشته باشد.