تاثیر انتخابات ۱۴۰۰ بر بازار سرمایه

رویدادهای ملی از بزرگترین عواملی هستند که در بخش‌های مختلف کشور تغییر و تحولات مهمی را رقم می‌زنند و موجب بروز نتایج مختلفی می‌شوند. یکی از رویدادهای مهم کشور ایران انتخابات نام دارد که بزرگترین نوع آن با عنوان انتخابات ریاست جمهوری شناخته می‌شود. انتخابات ریاست جمهوری رویدادی است ملی با تاثیرات نسبتا بالا که این تاثیرات بر بازار سرمایه نیز اثرگذار هستند. در این مقاله تاثیر انتخابات ۱۴۰۰ بر بازار سرمایه را با توجه به سه بازه‌ زمانی مختلف بررسی خواهیم کرد.

تاثیرپذیری بازار سرمایه

بازار سرمایه به ویژه سهام، بستری است مانند دیگر بازار‌های مالی که از تحولات مختلف کشوری تاثیر می‌پذیرد. این گونه تحولات، هم می‌توانند با نوسانات مثبت همراه باشند و هم به روند منفی یک شاخص منتهی شوند. اکثر سرمایه‌گذاران بررسی و تحلیل این گونه تحولات را با عنوان «تحلیل بنیادی» می‌شناسند و همواره با توجه به آن تصمیم‌گیری می‌کنند. بررسی تاثیر انتخابات ۱۴۰۰ بر بازار سرمایه نیز جزو تحلیل بنیادی شناخته می‌شود و می‌تواند در این زمینه اطلاعات مناسبی را به شما ارائه کند. این رویداد با توجه به اتفاقات مهمی که در سال ۱۴۰۰ رقم خورد (مانند از سرگیری برجام)، نسبت به انتخابات سال‌های گذشته مقداری متفاوت است و بررسی وضعیت آتی بازارها را با نرخ قطعیت کمتری به نتیجه می‌رساند. به همین دلیل این رویداد را به سه بازه‌ زمانی مختلف تقسیم می‌کنیم و سپس به بررسی هرکدام از بخش‌ها می‌پردازیم:

۱- قبل از انتخابات ۱۴۰۰

همان‌طور که مطلع هستید معامله‌گری گذشته از عمل، یک دانش است. حال این دانش از معامله‌گرانی که قصد فعالیت حرفه‌ای دارند، انتظار دارد تا سه نوع تیپ رفتاری خاص را مد نظر قرار دهند و با توجه به شرایطی که در جوامع به وجود می‌آید عکس‌العمل مناسبی را از خود بروز دهند. از آن‌جایی که دانش معامله‌گری بین سرمایه‌گذاران ایرانی کمابیش رعایت می‌شود و تا حدودی بخش‌هایی از آن‌ها اجرا می‌شوند؛ می‌توان یکی از عکس‌العمل‌هایی که معامله‌گران قبل از برگزاری رویدادهای مهم به ویژه انتخابات ۱۴۰۰، از خود بروز می‌دهند را تیپ خنثی نامید.
تیپ خنثی به معنای صبر و عدم اتخاذ تصمیمی مهم تا روشن شدن وضعیت اصلی بازار است. اما در این میان مطمئنا بسیاری از معامله‌گرانی هستند که فارغ از موازین نامبرده همچنان به جا به ‌جایی سرمایه خود مابین بسترهای مختلفی مانند رمزارزها به بورس، بورس به رمزارزها، ارز به بورس و… می‌پردازند که این تعاملات نیز آثار خود را به بازار نمایان خواهند کرد. با توجه به این تعاریف می‌توان وضعیت کلی بازار سرمایه را تا قبل از برگزاری انتخابات، بازار سرمایه خنثی و مایل به رشد دانست و احتمالات دیگر را در چند حالت کلی که در زیر ملاحظه می‌کنید بیان کرد:

منظور از متغیر با وضعیت، میزان رشد یا افت سهام ارزی یا علاقه‌ی سرمایه‌گذاران به بازار ارز است. به بیانی بهتر اخبار منفی مرتبط به برجام اغلب به رشد ارز منجر می‌شود و این موضوع به جو موجود در بازارها مرتبط است.

۲- برگزاری انتخابات

بازه‌ی زمانی برگزاری انتخابات و تفویض جایگاه به رئیس جمهوری جدید مطمئنا چند ماه طول خواهد کشید که احتمالا وضعیت بازار با توجه به شرایط قبل از برگزاری در حالت خنثی و مایل به رشد ادامه خواهد یافت. از این رو قصد داریم تاثیر انتخابات بر بازار سرمایه را بعد از تحقق شرایط گفته شده در بخش قبل، بررسی کنیم.

۱- افت احتمالی بازار

با توجه به فعالیت هم‌زمان بسیاری از معامله‌گران در بازارهای متعدد در صورت رشد رمزارزها و سوییچ بخشی از سرمایه‌گذاران به آن بستر، احتمال افت بخشی از واحدهای بورس نیز قابل پیش‌بینی است که درصورت ادامه‌دار شدن این منوال، به افت نسبی خواهیم رسید.

۲- رشد احتمالی بازار

در صورت افت رمزارزها و حرکت کلی روند به سمت مثبت، احتمال رشد نسبی واحدها نیز پیش‌بینی می‌شود.

۳- رشد ارز، افت ارز

نرخ ارز علاوه بر ارتباط آن به سهام ارزی، به شرایط کلی بازار نیز مرتبط است. در صورت انتشار اخبار تحلیلی منطبق بر پیش‌بینی رشد ارز، این احتمال وجود دارد که سهام ارزی از یک سو رشد کند و از طرفی سهام‌داران سهام غیر ارزی به بستر ارز سوییچ کنند و این توازن منجر به حالت خنثی و در کم‌ترین احتمال، موجب افت موقتی در بازار شود. گفتنی است که این احتمالات در صورت تلفیق با احتمالات رشد یا افت رمزارزها یا دیگر بازارها، می‌توانند تحلیل تقریباً نزدیک به واقعیتی را به ‌وجود آورند. این در حالی قابل درک است که روندهای هیجانی بدون در نظر گرفتن حجم افت یا رشد همواره بازار را موقتاً دچار افت و خیزهای کوتاهی می‌کنند.

برای مثال در اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ پس از افت کوتاهی در بازار ارز و رمز ارزها و طولانی شدن روند رشد طلا و مسکن، استقبال ویژه‌ای از این بسترها شد و همین موضوع چند هزار واحد بورسی را با افت مواجه کرد. به این‌گونه روندها اساساً خنثی گفته می‌شود چرا که پس از کاهش هیجانات، روند بورس دوباره به حالت مثبت بازمی‌گردد.

۴- اخبار مثبت یا منفی برجام

همان‌طور که احتمالاً مطلع هستید توافقات برجامی ارتباط تنگاتنگی با جنبه‌های مختلف کشور دارند که بازار سرمایه نیز جزوی از این بخش‌ها است. این اخبار می‌توانند باعث ایجاد شرایط مختلف ذهنی و به دنبال آن باعث افت یا رشد ارز شوند؛ که به همین منوال شرایط مختلفی به‌وجود خواهند آمد. با این حساب بررسی هرکدام از شرایط به وجود آمده در سیستم برجام نیاز به بررسی در مقوله‌ای متفاوت دارد.

فعالیت رسمی رئیس جمهوری

هر کدام از نامزدهای ریاست جمهوری برنامه‌های مختص به خود را دارند و مطمئنا نمی‌توان با توجه به تمهیداتی که در اختیار خواهند گرفت تاثیرپذیری روندی خاص را بررسی کرد. اما با در نظر گرفتن احتمالاتی که در دولت‌های پیشین به وقوع پیوست، می‌توان تغییراتی را در این میان به عنوان احتمالات در نظر گرفت و تاثیر انتخابات بر بازار سرمایه را بررسی کرد.
این احتمالات در شروط زیر خلاصه می‌شوند:

۱- تغییر قوانین

دولت جدید می‌تواند بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های مختلفی در رابطه با ساز و کارهای بورس ارائه و فرایندها را تغییر دهد. این تغییرات می‌توانند از اصلاح نرخ دامنه نوسان تا تغییر نرخ بهره بانکی متفاوت باشند که هرکدام می‌توانند تاثیرات مثبت و منفی خود را بر این بازار بگذارند. برای مثال کاهش نرخ سود بانکی می‌تواند استقبال عمومی از بورس و سپس صندوق‌ها را افزایش دهد و از سویی دیگر فعالیت سبدگردانی را بیشتر از پیش کند که این امر موجب رشد بورس خواهد شد.

۲- نظارت

سیستم نظارت موضوع مهمی است که می‌تواند بسیاری از مشکلات اقتصادی را هموار کند و از طرفی تاثیرات مثبتی بر بازار بورس بگذارد. از جمله مزایای نظارت، کاهش و سپس جلوگیری از رانت‌ها و اختلاس‌ها است.

۳- تاثیر بازارهای موازی

همان‌طور که در اواسط مقاله اشاره کردیم، رشد یا افت بازارهایی چون ارز، رمزارز، طلا، مسکن، حتی خودرو و… تاثیر قابل توجهی بر روند بورس می‌گذارد. در دیدگاهی کلی در صورت افت بازارهای موازی می‌توان رشد درخور توجهی از بورس اوراق بهادار انتظار داشت. اما در اغلب موارد این‌ گونه نیست و هر کدام از بازارها با توجه به وابستگی خود به یکدیگر و ماهیت‌شان می‌توانند روند خاصی را بروز دهند و سپس تاثیراتی را بر بورس بگذارند که نمی‌توان بررسی دقیق و قاطعی در این خصوص ارائه داد.در نتیجه می‌توان با نظارت بر تمامی عوامل نامبرده، رشد نسبی بازار بورس را با افت و خیزهای کوتاه مدت، در این سه بازه‌ی زمانی به طور احتمالی پیش‌بینی کرد.

کلام آخر

بررسی تاثیر انتخابات ۱۴۰۰ بر بازار سرمایه، موضوعی بود که در این مقاله آن پرداختیم. گفتنی است که می‌توان این رویداد را با ملاحظه بر جوانب مختلف دیگری چون برجام بررسی کرد و نهایتا احتمالاتی را استخراج کرد تا نتایج دقیق‌تری از این تاثیرپذیری به دست آورد. با این حساب فراموش نکنید مواردی که در این مقاله بیان شد، کاملا جنبه اطلاعاتی دارند و نباید به عنوان سیگنال تصمیم‌گیری از آن‌ها استفاده کنید.