از گذشته تاکنون پول اهمیت بسیار بالایی در زندگی همه افراد داشته است. افراد با انجام کسب و کار به دنبال جمع‌آوری بیشتر پول هستند و پول به دست آورده را برای خرید دارایی‌های مورد نیازشان مصرف می‌کنند. از نظر اقتصادی پول دارای ارزش است که در طول زمان این ارزش تغییر می‌کند. به عبارت دیگر، ارزش حال پول با ارزش آینده آن متفاوت است. ارزش آینده پول نیز در هر زمانی متفاوت است. در این مقاله به تعریف و توضیح ارزش و ارزش زمانی پول می‌پردازیم.
فهرست مطالب
ارزش زمانی پول
قیمت یک دارایی، مبلغی است که برای خرید دارایی اکنون باید پرداخت کنیم تا مالک آن شویم. در مقابل، ارزش دارایی مقدار مطلوبیتی است که در صورت کسب دارایی نصیبمان می‌شود. این مطلوبیت هم مادی است و هم غیرمادی. ارزش هر دارایی مجموعه همه دریافتی‌های ما از جمله نقدی و غیرنقدی است که از مالکیت دارایی کسب می‌کنیم. بنابراین ارزش دارایی ناشی از مطلوبیت و انتظارات افراد است و با توجه به تفاوت انتظارات، ارزش نیز می‌تواند متفاوت باشد.
به طور کلی پول نیز دارای ارزش است و ارزش حال پول از ارزش آینده آن بیشتر است. به عبارت دیگر هر چه زودتر پول دریافت شود، ارزش بیشتری دارد. بیشتر بودن ارزش حال پول ناشی از این است که شما می‌توانید اکنون با پول خود سرمایه گذاری و یا دارایی‌های مورد نیاز خود را خریداری کنید. همچنین با وجود تورم، قدرت خرید در آینده کمتر خواهد شد و ارزش پول کم می‌شود. همان‌طور که می‌دانید بهره، هزینه استفاده از پول است. وام گیرنده، بهره را برای هزینه اجاره پول به وام دهنده می‌پردازد. با گذر زمان بر روی پول بهره دریافت می‌شود که در ارزش زمانی آن تاثیرگذار است.
ارزش زمانی پول یا The Time value of Money که به اختصار به آن TVM نیز گفته می‌شود، ارزش فعلی تنزیل‌شده پول است. ارزش فعلی تنزیل‌شده نشان می‌دهد که ارزش حال پول بیش از ارزش آینده آن است. زیرا اگر اکنون پولی دریافت کنید و آن را سرمایه‌گذاری کنید در آینده سرمایه‌ای بیشتر خواهید داشت تا این که آینده همان میزان پول را دریافت کنید. زیرا شما می توانید از محل سرمایه گذاری خود سود کسب کنید. همچنین با توجه به اینکه تورم در اقتصاد وجود دارد، با افزایش قیمت کالاها و خدمات، قدرت خرید کم می‌شود و شما یک دارایی را در آینده باید گران‌تر از زمان حال خریداری کنید. بنابراین می‌توان گفت که با افزایش تورم، قدرت خرید و ارزش زمانی پول کاهش می‌یابد.
هزینه فرصت
هزینه فرصت یا Opportunity Cost، یک اصطلاح اقتصادی است که به معنی هزینه‌های ناشی از نپذیرفتن گزینه‌های جایگزین در برابر گزینه تصمیم گرفته‌شده است. به عبارت دیگر افراد با انتخاب یک گزینه برای انجام دادن، گزینه‌های دیگری که وجود دارد را رد می‌کنند. هزینه فرصت یا هزینه فرصت از دست رفته هر انتخاب و هر تصمیم برابر است با بالاترین فایده از دست رفته انتخاب که می‌توانست به جای انتخاب مزبور با صرف همان مقدار منابع و زمان صورت گیرد. هزینه فرصت می‌تواند هم مادی باشد و هم غیرمادی.
برای مثال فرض کنید شما برای خرید خودرو، مبلغی را در نظر گرفته‌اید. چندین مدل خودرو با میزان سرمایه شما در بازار وجود دارد. شما با بررسی انواع این خودروها و برآورد مزایا و معایب آن‌ها، یک خوردو را انتخاب می‌کنید. با خرید این خوردو، شما هزینه فرصت از دست رفته برای خرید سایر خودروها را خواهید داشت. یا اینکه شما برای مشاهده یک برنامه تلوزیونی، هزینه فرصت مدت زمانی است که برای مشاهده برنامه‌های دیگر داشتید.
ارزش فعلی و آتی پول چیست؟
ارزش فعلی و یا Present Value و به اختصار PV، سرمایه اولیه در دسترس است. در مقابل ارزش آتی پول یا Future Value، ارزش آینده یک دارایی است. برای محاسبه ارزش زمانی پول باید ارزش فعلی یا ارزش آتی پول را محاسبه کنیم.
معادله ارزش فعلی به صورت زیر است:
ارزش آتی پول – سود = ارزش فعلی پول
به همین ترتیب ارزش آتی برابر خواهد بود با:
ارزش فعلی پول + سود = ارزش آتی پول
محاسبه ارزش زمانی پول
برای این که بتوانیم ارزش زمانی پول را درک کرده و آن را محاسبه کنیم، لازم است که ابتدا با بهره و انواع محاسبه آن آشنا شویم. در مقاله «بازده چیست» و «نرخ بهره مرکب چیست؟» درباره سود و سود مرکب به طور کامل توضیح دادیم. در این مقالات عنوان کردیم که بهره مرکب، بهره سود است. به عبارت دیگر، بهره مرکب مبلغی است که براساس مبلغ اصلی و سود انباشته شده دوره‌های قبل محاسبه می‌شود.
برای محاسبه ارزش زمانی پول از نرخ بهره مرکب استفاده می‌شود.
معادله ارزش زمانی پول به صورت زیر است:
FV = ارزش آتی پول
PV = ارزش فعلی پول
i = نرخ بهره مرکب
n = تعداد دوره
با استفاده از این فرمول می‌توان محاسبه کرد که پول امروز، با درصد سود مشخص، چه ارزشی دارد.
برای مثال فرض کنید شما می‌توانید امروز مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان را در بورس با بازدهی میانگین ۳۰ درصد سرمایه گذاری کنید. ارزش آتی پول شما برابر خواهد بود با:
اما اگر سال دیگر این وجه را سرمایه گذاری کنید، ارزش فعلی آن برابر خواهد بود با:
کلام آخر
تصمیم گیری درست در رابطه با مصرف پول و سرمایه گذاری همواره یکی از اساسی‌ترین موضوعات مالی است. هرچه پول و سرمایه بیشتر باشد، تصمیم‌گیری درخصوص آن می‌تواند سخت‌تر باشد. یکی از مواردی که در رابطه با پول و سرمایه باید در نظر داشت، ارزش زمانی پول است. به دلیل اینکه در زمان‌های مختلف، ارزش پول نیز مختلف است. بنابراین باید برای اخذ هر تصمیمی ابتدا به ارزش زمانی پول دقت کرد. این موضوع، بخصوص در کشورهایی که با تورم مثبت و بالا درگیر هستند بیشتر اهمیت پیدا می‌کند و با گذشت زمان، فرصت‌های سرمایه گذاری بیشتر و سرمایه بیشتر نیز از دست خواهد رفت.
[views id=”10753″]
ممنون مطلب خوبی بود استفاده کردیم کمال تشکر داریم
عملا در این مقاله به این موضوع اشاره میشه که ارزش پول روز به روز کمتر میشه و بهترین راه برای مقابله با کاهش ارزش پول سرمایه گذاری هست.
با سلام و احترام
دوست عزیز، در صورت عدم توانایی در کنترل تورم موجود در کشور، کاهش ارزش پول امری طبیعی است. شایان ذکر است که مقدار سالم و اندک تورم امری مثبت قلمداد می‌شود، زیرا منجر به افزایش دستمزدها و تولید سودآور و شناور شدن سرمایه در اقتصادی رو به رشد می‌شود و تا زمانی که همه‌چیز به طور هماهنگ تغییر کنند، این شاخص زیان‌آور نخواهد بود اما مشکلات تورمی زمانی بروز می‌کنند که افزایش این شاخص با افزایش درآمد مردم متناسب نبوده و اگر درآمد افراد جامعه به میزان افزایش قیمت کالا و خدمات بالا نرود، به مرور زمان قدرت خرید مردم کاهش می‌یابد.